Shulardan biri N. alveolares superiores - ustki alveolar nerv. Bu nervdan quyidagi tarmoqlar ajraladi:
a) R.r. alveolares superiores posteriores - yuqori jag*dagi orqa alveolar shoxlar. Qanot-tanglay chuqurchasi sohasidan ajraladi. Yuqori jag‘ suyagi do*ngiligi (tuber maxillae) sohasidagi teshiklar - foramina alveolaria posteriora orqali yo‘nalib, yuqori jag*dagi katta oziq tishlar va lunj tarafidagi milkni innervatsiya qiladi;
b) R. alveolaris superior medius - yuqori jag‘ning o*rta aleveolar shoxi. Bu nerv ko*z kosasiga uning ostki tirqishi - fissura orbitalis inferior orqali o*tadi. Ko*z kosasining ostki devori bo*ylab yo‘nalishi jarayonida yuqori jag* suyagining ichiga o*tadi va kichik oziq tishlami hamda shu sohaning lunj tarafidagi milkni innervatsiya etadi;
d) R.r. alveolares superiores anteriores - yuqori jag*ning oldingi alveolar shoxlari. Bu nerv ham ko*z kosasiga uning ostki tirqishi - fissura orbitalis inferior orqali o*tadi. Ko‘z kosasining ostki devori bo‘ylab yo‘nalib, uning oldingi qirrasiga yaqin qolganda, yuqori jag‘ suyagining ichiga kirib ketadi va yuqori jag‘ning kesuv va qoziq tishlari, shu sohadagi yuqori lablarga qaragan milklami innervatsiya etadi. Yuqori jag* nervining orqa, o‘rta va oldingi alveolar shoxlari tish ildizlari uchida o‘zaro birlashib, yuqori jag‘ tishlari chigali - plexus dentalis superiores ni hosil qiladi. Bu chigaldan yuqori jag* tishlarining shoxlari - r.r. dentalis superiores va og*iz dahlizi sohasidagi yuqori jag* milklariga shoxlar - r.r. gingivales superiores ajraladi.
Pastki jag‘ nervi - n. mandibularis uch shoxli nervning uchinchi tarmog‘i bo‘lib, aralash nerv hisoblanadi. Uning tarkibida uch shoxli nerv tugunidan chiqayotgan sezuvchi tolalar va V juft nervning harakat o‘zaklaridan boshlanuvchi harakat tolalari bo‘ladi. Bu nerv kalladan oval teshik - foramen ovale orqali chiqadi.
Pastki alveolar nervlar- n. alveolaris inferior pastki jag’ nervining sezuvchi tarmog’I bo’lib pastki jag‘dagi kanal - canalis mandibularis ichidan yo*nalib, bu nervning ikkinchi tarmog’I plexus dentalis inferior - pastki jag* kanalining ichida tish ildizlari sohasida chigal hosil bo* lib, bu chigaldan tish ildizlariga r.r. dentales inferiores va pastki jag* milkiga r.r. gingivales inferiores shoxlari ajraladi.
N. mentalis - engak nervi. Bu nerv pastki jag*dagi kanal - canalis mandibularis ichidan yo*nalib, engak sohasidagi teshik - foramen mentale dan chiqadi va quyidagi shoxchalarga bo*linadi.
a) r.r. mentales - engak sohasidagi terini innervatsiya etadi;
b) r.r. labiales - pastki lab terisini innervatsiya etadi;
d) r.r. gingivales - kesuv va qoziq tishlar sohasidagi milklami innervatsiya etadi
Жаррохлик стоматология ва дентал имплантология кафедраси мудири, доцент, т.ф.н. Ш. М. Хасанов