Парцелляция как грамматическая ошибка и как средство выразительности

Нутқ органларининг ўзаро мувозанати, ҳаво оқимининг фаолияти ва физологик жараён натижасида товушларнинг юзага келиши ҳақида сўз боради.

• Биринчи бобда

• Нутқ органларининг ўзаро мувозанати, ҳаво оқимининг фаолияти ва физологик жараён натижасида товушларнинг юзага келиши ҳақида сўз боради.
• Товушнинг пайдо бўлиши тўғрисида фикри бугунга қадар ҳам деярли ўзгар-маган ҳолда такрорланиб келмоқда.
• Табиатдаги товушларнинг қандай пайдо бўлишини ибн Сино биринчилардан бўлиб илмий асослаб беради.

• Физикавий товуш билан нутқ товушларини бир-биридан фарқлайди

• Ибн Сино нутқ товушларини ҳосил қилувчи уч жиҳатни кўрсатиб ўтади:

• 1. Кўкрак қафасида пайдо бўладиган диафрагма ва кўкрак мускуллари орқали ҳаракатга келадиган ҳаво тўлқини.

• 2. Ҳаво тўлқинининг нутқ органлари турли нуқтасида тўсиққа учраши.

• 3. Товушга турлича тембр оттенкаси берадиган ва турли акустик белги ҳосил қиладиган резонатор. Ибн Сино кўрсатган юқоридаги уч жиҳат бугунга қадар фонетикага бағишланган асарларда такрорланиб келмоқда.

• Nutq tovushlarining tasnifi

• UNLI
• TOVUSHLAR

• UNDOSH
• TOVUSHLAR

• “MUSANNITA”
• (3 TA)

• “SAMITA”
• (28)

Ундошларнинг турли фарқловчи белгиларига асосланган таснифини беради ва атрофлича шарҳлайди. Унлилар ҳақида қисқача маълумот берилади. Асарда муаллиф араб тили материалларига асосланганидир. Араб тилида эса ҳар бир маъноли бирлик асосида ундошлар ётади. Шунинг учун асосий эътибор ундошларга берилган.

• Ундошларнинг турли фарқловчи белгиларига асосланган таснифини беради ва атрофлича шарҳлайди. Унлилар ҳақида қисқача маълумот берилади. Асарда муаллиф араб тили материалларига асосланганидир. Араб тилида эса ҳар бир маъноли бирлик асосида ундошлар ётади. Шунинг учун асосий эътибор ундошларга берилган.
• Араб тилшунослигида ибн Синога қадар унлилар алоҳида фонологик бирлик сифатида қаралмай, ундошларнинг таркибий қисми сифатида ўрганилган. Фонемаларни ундош ва унлиларга ажратишни ибн Синонинг жаҳон тилшунослиги ривожидаги катта хизмати, деб баҳоламоқ лозим.