P h aydarova

ichki 
va 
tashqi uyqu arteriyasi-
87

---

ga 
boiinadi va boshni qon bilan ta ’minlaydi. Ikkinchi arterial 
yoy ham arterial stvolning qorin tomonidan chiqadi va baliqlar­
ning ikkinchi jabra yoylariga gomolog hisoblanadi, bu yoy 
aorta yoyi 
deb ataladi.
50-rasm. Baqaning arterial sistemasi
sxemasi:
1-yurak qorinchasi, 2 -o ‘ng yurak b o 'lm asi, 3-chap 
yurak b o ‘lm asi, 4-arterial konus, 5 -u m u m iy uyqu 
arteriyasi, 6 -ao rta yoylari sistem asi, 7 -o ‘m rov osti 
arteriyasi, 8-o rq a aorta, 9 -u m u m iy yonbosh arter­
iyasi, 10-son arteriyasi, 11-quym ich arteriyasi, 12- 
ich ak -tu tq ich arteriyasi, 13-o‘pka arteriyasi, 14-teri 
arteriyasi, 15-uyqu “b e z i” , 16-tashqi uyqu a rte ri­
yasi, 17-ichki uyqu arteriyasi (vena qonli arteriya 
qon tom iri qora rangga b o 'yalgan, arterial va aralash 
qonli arteriya qon to m irlari ch iz iq c h a la r (shtrix- 
lar) bilan k o ‘rsatilgan).
Chap va o ‘ng aorta yoylaridan oldingi oyoqlarga katta 
o ‘mrov osti arteriyalari 
chiqadi. U lar yurakdan pastroqda 
bir-biri bilan qo'shilib, 
orqa aorta 
deb ataladigan bitta yo‘g‘on 
tom irni hosil qiladi. Nihoyat, yurakka eng yaqin bo‘lgan 
uchinchi arterial yoy baliqlarning to ‘rtinchi jabra yoyiga go­
molog bo‘lib, umumiy arterial stvolning orqa tomonidan chiqadi 
va 
o‘pka-teri arteriyasi 
deb ataladi. Yuqorida aytilgan qon 
tomirlarini in ’eksiya qilingan (rang berilgan) preparatdagina 
aniq ko‘zdan kechirish mumkin. Yurak qorinchasidan ushlab 
yuqori ko‘tarsak, uning ostidagi yupqa devorli 
venoz sinusi
(qo‘ltig‘i)ni 
k o ‘ramiz.
Endi baqaning asosiy venoz qon tomirlari bilan tanishib 
chiqamiz. Buning uchun ichki organlarni o ‘z joyidan yana bir 
marta qo‘zg‘atilsa, ular orasida joylashgan, boshqa qon tomir- 
lariga nisbatan o ‘zining to ‘q ko'kim tir rangi bilan ajralib tu-

---

ruvchi venalarni topish qiyin emas. Chunonchi, venoz qon 
gavdaning keyingi qismi hamda orqa oyoqlardan buyrakning 
bir juft qopqa venasi va