P h aydarova

47-rasm. Erkak baqaning siydik-
tanosil sistemasi:
I-buyrak, 2-siydik y o ‘li (u ru g ‘ y o 'li ham
h isoblanadi), 3-kloaka b o ‘shlig‘i, 4-siy d ik -ta- 
nosil teshigi, 5-siydik pufagi, 6-siydik pufagi- 
ning teshigi, 7 -urug‘don, 8 -u ru g ‘ olib chiquvchi 
kanallar, 9 -u ru g ‘ pufagi, 10-yog‘ tanachasi, 11- 
buyrak usti bezi.
A yirish organi. 
A m fib iy a la rn in g a y iris h o rg a n i 
(47, 48-rasmlar) baliqlarnikiga o ‘xshash 
tana buyrak 
(mezo- 
nefros)dan iborat. Ular qizil, jigar rangli, g‘uj uzunchoq bo‘lib,
85

---

um urtqa pog‘onasining yon tom onlarida joylashgan. Buyrak- 
lardan kloakagacha ingichka ipsimon volfov kanallari cho‘zilib 
yotadi. U rg‘ochi baqalarda volfov kanali faqat siydik yo‘li 
vazifasini, erkaklarida esa ham siydik yo‘li va ham urug‘ yo‘li 
vazifasini bajaradi. Volfov kanallari kloakaga mustaqil teshik 
bilan ochiladi. Shu tariqa kloakaga siydik pufagining teshigi 
ham ochiladi. Baqalarda siydik oldin kloakaga yig'ilib, so‘ngra 
undan siydik pufagiga o ‘tadi. Buyrakning ostki tom onida in­
gichka uzunchoq 
buyrak usti bezlari 
o ‘rnashgan.
48-rasm . Urg‘ochi baqaning
siydik-tanosil sistemasi:
l - b u y r a k , 2 -s iy d ik y o ‘li, 3 -k lo a k a
b o ‘shlig‘i, 4-siydik teshigi, 5-siydik pu fa­
gi, 6-siydik pufagining teshigi, 7chap tu- 
x u m d o n (o 'n g tu x u m d o n rasm da chizil- 
m agan), 8 -tu x u m y o'li, 9 -tuxum y o 'lin in g
voronkasi, 10-yog" tan ach asi (o 'n g to m o ­
n id ag i k o 'rs a tilm a g a n ) , 1 l- b u y ra k usti 
b ezi, 12-jinsiy tesh ik (tu x u m y o 'lin in g
teshigi).
Jinsiy organi. 
Yetilgan tuxumlar tuxum don devorini teshib 
tana b o ‘shlig‘iga tushadi. So‘ngra tuxum yo‘lining voronkasi 
orqali tuxum yo‘liga va bu orqali kloakaga o‘tadi. Tuxumlar 
tuxum yo‘lidan o ‘tish paytida studenik (dirildoq) pardaga 
o ‘raladi. Bachadon tuxumlar q o ‘yishga qulay shaklni oladi. 
Shunday qilib, urg‘ochi baqalar siydik-tanosil yo‘llari bir-biri- 
dan to ‘liq ajralgan. Urug‘ va tuxum donlam ing ustida suvda 
ham quruqlikda yashovchilar uchun xarakterli bittadan