P h aydarova

ustki 
va 
ostki ko‘z qovoqlari 
bor. Ustki 
qovoqlari ko‘z olmasiga birikkan bo‘lib, ostki qovoqlari esa 
erkin va harakatchan bo'ladi. Bundan tashqari, ko'zining ol­
dingi burchagida quruqlikda yashovchi umurtqalilarga xos yupqa 
pirpiratuvchi parda 
yoki 
uchinchi qovoq 
bor. Bu parda 
k o ‘zning oldingi qism iga surilib qism an k o ‘z olm asini 
qoplashi mumkin (pinset bilan ushlab ko‘ring). Ko‘zining orqa 
qismida teshigini yupqa 
nog‘ora parda 
qoplagan quloq joy­
lashgan. U ni ichki tom ondan markazga bitta eshitish, ya’ni 
uzangi 
suyagi itarib turadi.
N og‘ora parda asosan o ‘rta quloq bo‘shlig‘ini tashqi muhit-
77

---

dan ajratib turadigan devor hisoblanib, u baliqlarga nisbatan 
baqalarning eshitish organlarining m urakkablashganligini 
ko‘rsatadi.
Baqalar urug‘iga kiruvchi turlar tanasining yon tomonida 
bo‘yiga ch o ‘zilib yotgan teri qatlami bo‘ladi.
Boshning tum shuq qismi ustida yopgich klapanli bir juft 
burun teshigi 
joylashgan b o ‘lib, tirik baqalarda bu klapanlar 
ochilib-bekilib turadi. Юарап1аг baqaning ichki burun teshigi 
(xoanalar)ni qoplagan bo‘lib, klapan harakati engak osti ha- 
rakati bilan navbatlashib turadi (nafas olish). Tumshug‘i juda 
keng 
og‘iz teshigi 
bilan chegaralanadi. Agar baqa og‘zini 
ochib (44-rasm) barmoq yoki pinset bilan yuqori jag‘i silansa, 
undagi qator joylashgan uchi orqaga qayrilgan, oddiy bir xil- 
dagi konussimon tishlar seziladi.
44-rasm. Baqaning og‘iz bo‘shlig‘i:
l-tishlari, 2-tili, 3-dim og‘ suyagidagi tishlar, 4-xoanalar, 5-ko‘z olm asi (o g ‘iz 
b o ‘shlig‘id an k o ‘rin ish i), 6-yevstaxiev naylarining teshiklari, 7-hiqildoq yorig'i, 8- 
re z o n a to m in g teshigi.
Baqaning tishlari