P h aydarova

Markaziy nerv sistem asi. 
S uyakli 
baliqlarning bosh miyasi tog‘ayli baliqlar­
ga nisbatan birmuncha sodda tuzilgan (31- 
rasm).
31-rasm. Suyakli baliqlarning bosh miyasi:
1-hidlov kapsulalari, 2-hidlov b o 'lak lari, 3-oldingi 
miya yarim sharlari, 4 -o ‘rta m iya, 5 -m iyacha, 6 -u zu n - 
choq miya, 7-orqa m iya, 8-uchlik nervning ko'zga b o ra­
digan tarm o g ‘i, 9-eshitish nervi, 10-adashgan nerv.
57

---

Uning hajmi nisbatan kichik, oldingi miya qopqog‘ida nerv 
moddalari yo‘q. Miya yarim sharlarining ichi (yon qorincha- 
lari) tog‘ayli baliqlardagi kabi to ‘siq bilan to ‘liq ajralmagan. 
Miya yarim sharlarininig oldingi tomoniga hidlov bo‘lagi, orqa 
tomoniga esa oraliq miya tutashgan. Suyakli baliqlarda o ‘rta 
miya va miyacha nisbatan yaxshi rivojlangan. Oraliq miya 
katta yarim shar tom onidan berkitilgan. Uzunchoq miya asta- 
sekinlik bilan orqa miyaga qo'shilib ketadi.
Ayirish organlari. 
Baliq buyraklarini ko‘rish uchun ichak 
va suzgich pufagini olib tashlash kerak.
Zog'ora baliqning buyraklari (32-rasm) akulaning buyrak- 
lari singari qorin pardasi ostida va umurtqa pog‘onasining ikki 
yonida joylashgan. Farqi shundaki, suyakli baliqlarning ayirish 
sistemasi jinsiy organlari bilan bog‘liq emas.
32-rasm. Urg‘ochi zog‘ora baliqning ayirish — urchish
organlarining keyingi qismi:
l-suzgich pufak, 2-tu x u m d o n , 3-tuxum don y o ii , 4-siydik-jinsiy so 'rg 'ic h , 5- 
jin siy teshik, 6-buyraklar, 7-siydik y o 'li, 8-siydik pufagi, 9-siydik teshigi, 10-ichak, 
1 l-anal teshigi.
Uzun to ‘q-qizg‘ish bir juft tana buyragi (mezanefros) gavda 
b o ‘shlig‘ining boshidan oxirgacha cho‘zilgan bo‘lib, suzgich 
pufagjning ustida, umurtqalarining yonida joylashgan. Buyrak-
6 1
58

---

larning oldingi uchi juda keng bo‘lib, o ‘rta chiziqda bir-biriga 
qo'shilib ketadi. Har qaysi buyrakning ichki cheti bo‘ylab 
bittadan siydik yo'li o'tadi, bu kanallar pastroqda bir-biri 
bilan qo‘shilib ketadi. Orqa tom onda esa siydik pufagiga 
qo‘shiladigan bitta umumiy kanalni hosil qiladi. Siydik pufagi 
siydik-tanosil so‘rg‘ichi uchida maxsus teshik bilan ochiladi.