P h aydarova

i-rasin. Endostil (ko‘ndalang kesimi):
l-kiprikli hujayralar; 2-bezli hujayralar, 3-jabra ap p arati skeleti; 4-selom.
Endostilning asosiy vazifasi suv tarkibidagi ozuqa mahsulot- 
larini ajratib olishdir. Ozuqa suv oqimi bilan ichakning tomoq 
qismiga tushadi va uning tubiga cho‘kadi, shilimshiq modda 
bilan o‘raladi va kiprikli (hilpillovchi) hujayralar yordamida 
og‘iz bo‘shlig‘iga haydaladi. Bu yerdan ozuqa luqmalari jabra 
usti yo‘lakchasiga ko‘tariladi va ichakka o'tadi.
Lansetnikning qoni rangsiz bo‘lib, ularda yurak bo‘hnaydi. 
Ayirish organi metamer shaklidagi nefridiyalardan iborat bo‘lib, 
90 juft qisqa naychalar halqum ustida joylashgan (2-rasm).
6

---

Har bir naychaning bir tomonida bir necha teshikcha b o iib , 
u nefrostomlar bilan selomga ochiladi, ikkinchi tomoni bilan 
esa bir teshikcha orqali atrial bo‘shliqqa ochiladi. 
Bu 
teshiklar
— nefrostomlar to ‘gunag‘ichsimon maxsus hujayralar — solenot- 
sitlar bilan qoplangan. Solenotsitlar ichida esa tebranuvchi 
kiprikchali naychalar bo‘ladi.
2-rasm. Lansetnik nefridiyalari:
A - nefrostom a va solcnotsitli butun kan alch a, В — so len o tsitlar o 'rn ash g an
ayirish kanalchalari devorining bir qismi:
1- jabra yorig'ining ustki uchi, 2-jabra oldi b o 'sh lig 'ig a ochiladigan nefridiya 
kanalcha teshigi, 3-nefrostom alar.
Ko'payish organlari — tuxum don va urug‘donlar tashqi 
ko‘rinishidan o ‘xshash bo‘lib, yumaloq tanachalardan iborat 
va ular selomning jabra qismida joylashgan. Yetilgan jinsiy 
mahsulotlar vaqtincha paydo bo‘ladigan maxsus jinsiy suyuq­
lik yo‘llari orqali atrial bo‘shliqqa quyiladi.
Bosh skeletsizlar haqiqiy dengiz hayvonlari hisoblanadi. 
Hayotining ko‘p qismini qumga ko‘milib, bosh qismini esa 
qumdan chiqarib yashaydi. Oziqlanishi passiv, ozuqani suv- 
dan ajratib oladi.