P h aydarova

M o'ylovli chittak — Panurus biarmicus L.
3 (2) Patlari har xil rangda. Tumshug‘ining ikki yon tomo- 
nida m o‘ylovi yo‘q.
Qorabosh vahmaqush — Remies pendulinus L.
Dehqonchumchuqlar oilasining turlarini aniqlash
jad va li
1 (2) Tomog‘i va ko‘zi atrofidan o ‘tgan yo‘l qora. Qorin 
qismi oqish.
S^yuart dehqonchumchug'i - Emberiza stewarti B.
2 (1) Tomog‘i, jig‘ildoni qo‘ng‘ir-sariq, qorin qismi sariq.
174

---

Sariq dehqonchumchuq - Emberiza bruniceps B.
Tovuqsimonlar (Galliformes) turkumi
Bu turkumga kiradigan qushlar tanasining pishiqligi, yemi 
kavlash uchun moslashgan to ‘mtoq tirnoqli oyoqlari baquv- 
vatligi, ustki tomoni qirra bo‘lib chiqqan o ‘rtacha uzunlikdagi 
tumshug‘i pishiqligi va qanoti kalta hamda yumaloqligi bilan 
xarakterlanadi. Hamma tovuqsimonlar jo ‘ja ochadigan qush- 
lardir. Bularda jinsiy demorfizm kuchli rivojlangan, erkagi 
k o ‘p in ch a yirik va ch iro y li tiniq rangli b o 'lis h i bilan 
urg‘ochilaridan farq qiladi. Tovuqsimonlarning hammasi o ‘troq 
holda yashaydi. Faqat bitta turi — bedana kelib-ketuvchi qush­
lar guruhiga kiradi. 0 ‘zbekistonda bu turkumning qirg‘ovullar 
(Phasianidae) oilasining vakillari tarqalgan.
Qirg‘ovullar kichik va ko‘pchiligi o‘rtacha kattalikdagi qush­
lar bo‘lib, sevkasi patsiz, erkagining iligida ko‘pincha parsi- 
mon o ‘simta bo‘ladi.
Qirg‘ovullar oilasining urug‘lari va turlarini aniqlash
jadvali
1 (2) Qanoti 240 mm gacha. Dumi qanotidan uzun, o ‘tkir, 
ponasimon (250 mm dan oshadi). Yon rul patlari o ‘rtada- 
gilardan ancha kalta.
Qirg'ovullar — Phasianus L.
Turi oddiy qirg‘ovul - Phasianus colchicus L.
0 ‘zbekistondagi hamma to ‘qayzorlarda tarqalgan.
2 (1) Dumi ancha kalta va ponasimon emas. Qanotidan 
kalta bo‘lib, 220 mm dan oshmaydi. Yon rul patlari o ‘rtada- 
gilariga deyarli teng.
3 (4) 0 ‘lchami katta, qanoti 240 mm dan, sevkasi 60 mm 
dan uzun.