Ключевые слова:
импликатура, информация, конкретное контекстуальное значение, пресуппозиция, сверхперевод,
переводческие стратегии, экспликация.
БАДИИЙ МАТНДАГИ ИМПЛИКАЦИЯ ВА УНИ ЎРГАНИШ УСУЛЛАРИ
Аннотация
Мақоланинг аҳамияти, биринчи навбатда, сўзнинг имплицит маъно тушунчаси ва сўзнинг имплицит маъносининг енг
муҳим жиҳатларини янада тадқиқ қилиш зарурати ҳисобланади, иккинчидан, таржимада сўзнинг имплицит маъноси
ҳақидаги ягона тушунчанинг йўқлиги, бу сўзнинг имплицит маъносини англаш тўғрисида ҳали кенг қамровли
тадқиқотларга эга емас. Тадқиқот юридик даъволарнинг жамоавий талқинига қаратилган. Ушбу мақоланинг мавзуси
аслиятнинг имплицит баёнотларини замонавий инглиз адабиёти таржималарида рус ва ўзбек тилларига таржима қилиш
бўйича йўналишларни ўз ичига олади. Бадиий матн мазмунидаги семантик диссонансни очишда пресуппозициянинг
бирламчи тушунчалари, таржима қонуниятлари ва таржима методлари ва шу билан бирга матннинг конкрет консептуал
аҳамияти ва оқибатлари кўриб чиқилади.
Калит сўзлар:
импликация, ахборот, ўзига хос контекстуал маъно, пресуппозиция, овертрансляция, таржима
стратегиялари, експликация.
Introduction.
The concept of “implicitity” is a
phenomenon of the existence of knowledge in a learned form,
without necessarily bringing it into a conscious form. In
language, implicitity manifests itself as implicit values of
linguistic units, in speech, as implicit meanings, that is,
meanings that are formed upon activation of implicit
knowledge in a situationally pragmatic context. The knowledge
involved in the formation of implicit meanings in speech is of
different types and has a different degree of implicitity.
Pragma-communicative knowledge of the circuit type
(knowledge of behavioral frames and scenarios) has a high
degree of implicitity. A significant degree of implicitness can
be said in the case of value-pragmatic knowledge (knowledge
of moral and ethical cultural norms). The least implicit is
knowledge of the declarative type (facts of a scientific,
philosophical, literary, etc. character).
Linguistic observation of implicitity in speech is possible when
it is deautomatized (partially or fully recognized in the speech
of the interlocutors), for example, in the case of speech
phenomena such as speech euphemism, speech subtext, speech
implicativity. A literary text is a productive material for the
study of implicitity, since awareness (partial or full) of implicit
knowledge is a condition for the full creative perception of a
literary text (its categorization).
Implicit meanings in a literary text are semantic projections in
the reader’s mind in the form of hypotheses, conjectures that
Do'stlaringiz bilan baham: |