Oziq ovqat texnologiyasi kafedrasi oziq-ovqat texnologiyasi asoslari

100 go’shtning eneriya berish darajasi
Parrandalar turi
kkal
kdj
Tovuq go’shti
161-205
674,6-839,9
Jo’ja go’shti
140-185
586,6-775,1
Indyuk go’shti
175-250
733,2-1047,5
O’rdak go’shti
276-540
1156,4-2262,6
oz go’shti
266-368
1114,5-1546,1
Uy parrandalarini so’yish. Uy parrandalarini so’yishdan 12-18 soat oldin ulariga don 
berish to’xtatiladi, lekin suv berib turiladi. Don bermasdan parrandalarni ma’lum vaqt davomida 
52

---

saqlab turishdan asosiy maqsad parrandani so’yish va qayta ishlash jarayonida sanitariya-iiena 
sharoitini yaxshilashdan iboratdir.
Parrandalarni so’yishdan oldin ularni veterinariya-sanitariya ko’rigidan o’tkaziladi. 
Yuqumli kasalliklar bilan kasallangan va kasalliklariga chalinganlikda umon qilingan 
parrandalar solomlaridan ajratilib, alohida so’yiladi, keyin esa ichak-chovoi to’liq olinib ichki 
origanlari obdon tekshiriladi.
So’yish paytida parranda harakatlanmaydigan bo’lishi kerak. Bu esa ishlovchining ishini 
enillashtiradi va ishlab chiqarish jarayonining sanitariya holatining yaxshilanishini ta’minlaydi. 
Buning uchun hoziri zamon korxonalarida so’yiladigan parranda har xil kuchlanish chastotadagi 
elektr toki yordamida xushsizlantiriladi. Xushsizlantirish uchun har xil apparatlardan 
foydalaniladi. Xushsizlantirilgandan keyini jarayonlar parrandaning oyogidan boshini pastga 
qilib osilgan holatda konveyer liniyalarida olib boriladi.
So’yganda tananing butunlay qonsizlanishiga erishish kerak. Solom parrandalar 
kasallariga qaraganda yaxshi qonsizlanadi. Tanani butunlay qonsizlantirish go’shtning 
saqlanishiga ijobiy ta’sir ko’rsatadi. Tananing yaxshi qonsizlantirilmaganligi go’shtning sifatiga 
salbiy ta’sir ko’rsatadi. Yaxshi qonsizlanmagan tanada go’sht o’ta namli bo’lib, tishni 
qamashtiruvchi ta’m paydo qiladi. Go’shtning kesilgan joyidan bakteriyalar qonda tez rivojlanib, 
qon orqali tananing hamma qismlariga tarqaladi. Natijada bunday go’shtlarda bir necha soat 
davomida chirish jarayonlari boshlanishi mumkin.
Parrandani qonsizlantirishning ichki va tashqi usullari mavjud. Ichki usulida 
parrandaning oiz bo’shligi orqali vena qon tomirlari kesiladi. Tashqi usulda esa bo’ynidagi 
arteriya qon tomiri kesiladi.
Parranda tanasiga ishlov berishning so’ni jarayonlari esa tanadan patini ajratish tarzida 
ro’y beradi. Bunda tana terisining jarohatlanmasligiga erishish maqsadga muvofiq hisoblanadi. 
Terisi jarohatlanmagan tananing tovarlik ko’rinishi yuqori va bunday go’shtlar uzoqroq muddat 
saqlanadi, tanasida jarohatlari mavjud bo’lgan parranda go’shtlari past kateoriyaga o’tkaziladi.
Parranda tanasini patidan tozalash quruq va ho’l usullar yordamida olib boriladi. Dastlab 
qanoti va dumidagi katta patlari qo’l kuchi yoki maxsus mashinalar yordamida tozalanadi. 
So’ngra jo’ja, tovuq, indyuk tanalari 53-55
0 
S, o’rdak va oz tanalari esa 68-70
0 
S haroratdagi 
issiq suva 30 soniya davomida botirib qo’yiladi. Tanaa bunday ishlov berish patining tanadan 
yaxshiroq ajralishini ta’minlaydi.
So’ngra esa tana qolgan patlardan mashinada, keyin esa qo’l kuchi yordamida tozalanib, 
mayda patlaridan ham tozalash uchun azli pechkalarda ishlov berishga jo’natiladi. Ayniqsa 
bunday ishlov berilgan parrandalar tanasi ichak-chovoqlardan tozalanib veterinariya 
ekspertizasidan o’tkaziladi va yuvilib tozalanadi. Keyin esa hamma parranda tanasining oiz 
bo’shligiga qooz tiqinlar tiqilib, parrandaning boshi va bo’yin qismi qooz bilan o’raladi.
Shuningdek, qorin bo’shligiga ham qooz tiqini qo’yiladi. So’ngra tananing yaxshi o’rab 
joylashishini ta’minlash uchun unga shakl beriladi. Ichak chovogidan to’liq tozalanganda 
iste’mola yaroqli ichki origanlari polimer materiallardan tayyorlangan maxsus paketga joylanadi. 
Parranda tanasi esa massasi, semizligi, sifati va texnologik ishlov berilganlik darajasi bo’yicha 
guruhlariga saralanadi.
4. Uy parrandasi go’shtining guruhlanishi va sifatiga talablar.