Oziq-ovqat injiniringida modellashtirish va avtomatlashtirish

GOST elementlari yordamida texnologik jarayonlarni avtomatlashtirishning funksional chizmasini tuzish

Avtomatlashtirishning prinsipial chizmasida texnologik jarayonni avtomatik boshqarish vositalarining hammasi shartli ravishda ko‘rsatiladi. Prinsipial chizmalarda avtomatlashtirish vositalarining shartli tasvirlari GOST 21.404–85 talablari asosida bajariladi (4,5 - jadvallar).

Avtomatlashtirish prinsipial chizmasining pastki qismida boshqarish shchiti va pultiga montaj qilinadigan nazorat va avtomatika asboblari ko‘rsatiladi.
Avtomatlashtirish asboblari va vositalarini hamda shartli belgilarini belgilashning ikki usuli tavsiya etiladi: soddalashtirilgan va mufassal kengaytirilgan belgilash uslubida murakkab vazifalarni, masalan, nazorat qilish, rostlash va signalizatsiyani amalga oshiruvchi hamda ayrim blok ko‘rinishida ishlangan avtomatlashtirish asboblari va vositalari bitta shartli belgi bilan ifodalanadi. Yordamchi vazifalarni bajaruvchi qurilmalar (filtrlar, reduktorlar, kuchaytirgichlar, tok manbalalari, montaj elementlar va boshqalar) tasvirlanmaydi.
Mufassal kengaytirilgan belgilash uslubida har bir asbob yoki blok alohida shartli belgi bilan tasvirlanadi.
Asbobning shartli belgilanishi 4-rasmda ifodalangan. Grafik tasvirning yuqori qismida o‘lchanayotgan kattalikning va asbobning funksional belgilarining harfiy belgilari ifodalanadi, pastki qismida esa asbobning yoki avtomatlashtirish vositalari majmuasining pozitsion belgilari qo‘yiladi. Bitta parametrni o‘lchash, signallash yoki rostlash uchun mo‘ljallangan vositalar to‘plami komplekt deyiladi. Avtomatlashtirish vositalari komplektidagi (barcha asboblar bitta nomer bilan belgilanadi, uning har bir tarkibiy qismiga esa (o‘lchovchi, rostlovchi asbobga va boshqa elementlarga) qo‘shimcha raqamli indeks beriladi.
4 – jadval.
Avtomatlashtirish asboblarining grafik shartli tavsifi.