O’zinduksiya. O’zaroinduksiya

9 - rasm. Elektronning orbital tok magnit momenti
Bu magnit momenti – elektronning orbital magnit momenti deb ataladi. Bitta elektron-ning orbital magnit momenti
P_me = IS
ga teng. Bu yerda - orbital tok, e - elektron zaryadi,  - aylanish chastotasi, - orbital tok yuzasi. U holda
P_me = evr² (5.1)
Atom va molekuladagi har bir elektron shunday orbital magnit momentiga ega bo’lgani uchun, atom va molekulaning molekulyar toklari hosil qilgan natijaviy magnit momenti elektronlar magnit momentlarining yig’indisiga tengdir:
(5.2)
Magnetiklarning magnitlanishini tavsiflash uchun - magnitlaganlik vektori deb ataladigan kattalik kiritiladi. Bu kattalik magnetikning birlik xajmidagi atom va molekulalarining orbital magnit momentlari yig’indisiga tengdir:
(5.3)
bu yerda V – magnetikning mumkin bo’lgan eng kichik hajmi va unda magnit maydoni bir jinsli deb hisoblanadi.
Induksiyasi bo’lgan tashqi magnit maydoniga joylashtirilgan magnetikda, induksiyasi bo’lgan ichki maydon hosil bo’ladi, shu sababli - natijaviy magnit maydoni quyidagicha teng bo’ladi:
(5.4)
Magnetikning vektor bilan ifodalanadigan xususiy maydoni bir yo’nalishga yo’nalti-rilgan molekulyar toklarning magnit momenti bilan aniqlanadi. Faraz qilaylik, induksiyali tashqi bir jinsli magnit maydonida silindr ko’rinishda, ko’ndalang kesim yuzasi S va uzunligi L bo’lgan bir jinsli magnetik joylashgan bo’lsin (10 - rasm).

10 - rasm. Induksiyali bir jinsli magnit maydonida magnetik
Atom va molekulalar orbital magnit momentlari magnetikda hosil qilgan induksiyali ichki magnit maydoni, tashqi magnit maydon induksiya vektori yo’nalishi bilan mos tushadi (11 - rasm).