SDR birligi qiymati (1994 yil 15 avgustdagi ҳolati)
Valyuta
|
Valyuta qiymati (valyuta birligi)*
|
15 avgustdagi almashtirish kursi**
|
Dollar ekvivalyenti:***
|
Nyemis markasi DM
|
0,4530
|
1,55150
|
0,291787
|
Franцuz franki
|
0,8000
|
5,32800
|
0,150150
|
YApon iyenasi
|
31,8000
|
100,370000
|
0,316828
|
Buyuk Britaniya Funt styerlingi
|
0.0812
|
1,54400
|
0,125373
|
AQSH dollari
|
0,5720
|
1,00000
|
0,572000
|
JAMI
|
|
|
1,456138
|
Izoҳ: 1 SDR=1,45 614 AQSH doll. AQSH doll.= 0,686748 SDR***
SDR savatchasining valyuta komponyentlari.
** Valyuta birliklarida AQSH dollari uchun almashuv kursi, bir funt uchun AQSH dollarida ҳisoblangan funt styerlingi kursidan tashqari.
*** valyuta komponyenti aҳamiyatining almashuv kursi aҳamiyati nisbatining natijasi sifatida ҳisoblangan AQSH dollaridagi ekvivalyent.
**** AQSH dollarining SDRdagi rasmiy qiymati-dollar ekvivalyenti summasiga tyeskari kattalik ya’ni vyerguldan sung oltinchi byelgigacha 1/1,456138.
Kо‘pgina iqtisodchilar SDRni kamroq zaҳira valyuta sifatida, kо‘proq kryedit sifatida kо‘rish mumkin dyeb ҳisoblaydilar. Xullas, SDR ҳam zaҳira valyuta ҳam kryeditdir. Uni yaratuvchilardan biri aytganidyek SDR “ayrimlar qora yо‘lli oq ayrimlar oq yо‘lli qora jonivor sifatida kо‘radigan” - zyebraga о‘xshaydi.
Valyuta savatchasi qiymati asosida byelgilanadigan yana bir jamoa zaҳira valyuta birligi EKYUdir. EKYU (Europe an curren cy unit) YEIga kiruvchi YEvropaning ilg‘or 12 davlati valyutalariga asoslangan edi. Ular bir valyutaning savatchadagi og‘irligi a’zo-davlatlarning YEI YAMMsi va Ittifoq ichidagi eksportdagi ulushiga muvofiq byelgilanadi. 1 EKYU taxminan 1,3 AQSH dollariga tyenglashtirilgan edi. SDRdan farqli ularoq EKYUning rasmiy emissiyasi qisman naqd oltin va dollarga aylantirilgan. EKYU emissiyasining ҳajmi SDRdan kо‘p.
Xuddi SDR kabi EKYU ҳam naqdsiz shaklda - ular bо‘yicha naqdsiz kо‘chirishda markaziy banklar (yoki tijorat banklari) schyotlarida yozuv sifatida namoyon bо‘ladi.
YEvropa valyuta tizimida (YEVT) YEI ҳar bir a’zosi valyutasining EKYUda ҳisoblangan asosiy kursi byelgilangan. Mana shu asosiy kurs nyegizida valyutalarning о‘zaro kursi ҳisoblanadi. Bu kursdan kurslar amalda 2,25% dan ortiq farq qilishi mumkin emas. YEVTga qо‘shilgan ispan pyesyeti uchun imtiyozli ryejim va Italiya lirasi uchun 1993 yil avgustidan 15% gacha о‘zgarishlar chyegarasi о‘rnatilgan.
EKYU yaratishdan maqsad - ayrim YEIga a’zo davlatlarni valyuta kurslarining barqarorligiga erishish edi. EKYUni yaratishning undagi muҳim tomonlaridan biri AQSH dollarining oltinni о‘rnini bosish uchun yetarli darajada ishonchli emasligidir.
Bundan tashqari EKYUni yaratish YEvropa valyuta tizimini dollar о‘zgarishi va AQSHning iqtisodiy total diktatiga bog‘liqlikdan ozod qilinishi ҳam kо‘zda tutildi. EKYU qо‘shma fondlar va xalqaro valyuta-kryedit moliya tashkilotlarida valyuta birligi sifatida, yagona qishloq xо‘jaligi narxlari, YEI a’zolari markaziy banklarining valyuta intyervyenцiyasini о‘tkazishda ҳisob-kitoblari valyutasi sifatida namoyon bо‘ladi. 500dan ortiq yirik xalqaro tashkilotlar EKYUdan kryedit byerishda foydalanadilar.
Do'stlaringiz bilan baham: |