Tema: Yaponiya ekonomikasi

Yaponiya eknomikasi

Orinlag’an: Nazarbaev Nurdawlet

Yaponiya

• Yaponiya ekonomikası júdá rawajlanǵan erkin bazar ekonomikası bolg’an ma’mleket.
• Xalıq aralıq valyuta fondı maǵlıwmatlarına kóre, mámlekettiń jan basına JIO”
• 41 637 dollardı quradı (2020 ).

Yaponiya

• Yaponiya Xalqi (2020-jil 1-oktyabr) 125,88 million
• JIO’ 5,38 trillion dollar (nominal 2021-j)
• JIO’ osiwi 0,3% (2018) 0,7% (2019)
• -5,3% (2020) 2,3% (2021)
• Xaliq jan basina JIO’ &42,928 (2021)

Eksport

• Eksport 640,015 milliard dollar 2020jil dekabr
• Tovarlardi eksport qiliw
• Transport u’skeneleri 21%
• Mashinasazliq 19,9%
• Elektr mashinalari 18,7%
• Ximiyaliq elementler 12,4%
• Islep shig’arilg’an o’nimler 10,4%
• Shiyki o’nim 1,7%
• Aziq awqat o’nimleri 1,3%
• Mineral janilg’ilar 0,8%
• Basqalar 13,8%

Tiykarg’I eksport sherikleri

Qitay (+) 22,1%  AQSH (-) 18,4%  ASEAN (-) 14,4%  Evropa awqami (-) 9,2%  Janubiy Koreya (-) 7,0%  Tayvan (+) 6,9%  Gonkong (-) 5,0%  Avstraliya (-) 1,9% Basqalar 15,1% [16]

Bul xalqara valyuta fondita’repinen millionlap yapon iyenasi ko’rsetkishleri menen bahalang’an Yaponiyanin’ jalpi ishki o’nimnin’ bazar bahalari kestesi

Jil	Jalpi ishki o’nim	AQSh dollari almasiniwi	Baxalar indeksi (2000 = 100)	Xaliq jan basina JIO’ (AQShqa salistirg’anda%)	PPP jan basina JIO’ (AQSh qa salistirg’anda%)
1955 jil	8 369 500	￥ 360.00		10.31	-
1960 jil	16 009,700	￥ 360.00		16.22	-
1965 jil	32,866,000	￥ 360.00		24.95	-
1970 jil	73 344 900	￥ 360.00		38.56	-
1975 jil	148,327,100	7 297.26		59.00	-
1980 jil	240 707 315	￥ 225.82	100	105.85	71.87
2005 jil	502,905,400	￥ 110.01	97	85.04	71.03
2010 jil	477,327,134	￥ 88.54	98	89.8	71.49

Yaponiya infrastrukturasi

2018 jılda Yaponiya Jáhán bankiniń logistika natiyjeliligi indeksinde 5-orındı, hám infrastruktura boyinsha 2- orındı iyeledi.

2005 jılda Yaponiya energiyasınıń yarımı neftten, beshten biri kómirden hám 14% tábiy gazdan islep shıǵarıldı. Yaponiyada atom energetikası elektr energiyasınıń tórtten bir bólegin islep shıǵardı, biraq Fukusima Daiichi yadrolıq apati sebepli Yaponiyanıń atom energetikası programmasın tamamlawǵa alip keldi. 2013 jıl sentyabr ayında Yaponiya pútkil mámleket boylap sońǵı 50 dana atom elektr stanciyasın jawıp qoydı jáne bul xalıqtıń yadrosız bolıwına alıp keldi.

Yaponiya ekonomikası aqırǵı 50 jıl ishindegi rekord ósiwdi kórsetti

• Yaponiyanıń jalpı ishki ónimi 2020 jıl 3-sheregi juwmaqlarına kóre 2-sherekke salıstırǵanda 5 procent o'sti. Bul Yaponiya ekonomikasınıń aqırǵı 4 sherek ishinde birinshi ósiwi hám de aqırǵı 50 jıl ishindegi rekord kórsetkish boldı

. Bunday rekord ósiwge koronavirus pandemiyası birinshi tolqınınan keyin qarıydarlıq aktivliginiń tikleniwi kómek bergen. Aytılıwına qaraǵanda, o’tken jıldıń 2-sheregi JIO’ kólemi dinamikası boyınsha Yaponiya tariyxındaǵı eń jamanı boldı : bul sherekte JIO’ kólemi 1-sherekke salıstırǵanda 8, 2 procentke tomenlegen.

• . Bunday rekord ósiwge koronavirus pandemiyası birinshi tolqınınan keyin qarıydarlıq aktivliginiń tikleniwi kómek bergen. Aytılıwına qaraǵanda, o’tken jıldıń 2-sheregi JIO’ kólemi dinamikası boyınsha Yaponiya tariyxındaǵı eń jamanı boldı : bul sherekte JIO’ kólemi 1-sherekke salıstırǵanda 8, 2 procentke tomenlegen.

Aytılıwına qaraǵanda, Yaponiya ekonomikası qiyin keshken 2-sherekten keyin ele o'nlanip almaǵan hám JIO’ kólemi 2019 jılǵa salıstırǵanda 6 procent kem . Mámlekette koronavirusqa shalınıw jaǵdayları taǵı ko‘beyse hám jańa sheklewler kiritilse, ekonomika taǵı to’menlewi múmkin.

• Aytılıwına qaraǵanda, Yaponiya ekonomikası qiyin keshken 2-sherekten keyin ele o'nlanip almaǵan hám JIO’ kólemi 2019 jılǵa salıstırǵanda 6 procent kem . Mámlekette koronavirusqa shalınıw jaǵdayları taǵı ko‘beyse hám jańa sheklewler kiritilse, ekonomika taǵı to’menlewi múmkin.
• “Ekonomika ku’shli pa’t penen tiklenip atır, biraq onı qayta tiklew boyınsha jumıs dawam ettiriliwi kerek”, dep aytqan Yaponiya ekonomika ministri Yasutosi Nisimura.

Diqqatlarin’iz ushin raxmet !!!