O`zbekston respublikasi

2 -ISh. Ko`zgalishlarni alohida-alohida o`tishi.
Ishning borishi: nerv-mushak preparati tayyorlanadi. Quymich nerv umurtqa pogonasining oldidan kesiladi. Shisha ilmoq va igna yordamida uzunligi 1 sm bo`lgan alohida tolachalarga ehtiyotlik bilan ajratiladi. Keyin gal'vani pintseti yordamida yoki stimulyatordan ta'sirlanadi. Ta'sirot fakat ta'sirot berilgan nerv tolasi orqali innervatsiya kilinadigan muskulni ko`zgatadi. So`ngra boshqa nerv tolalari ham ta'sirlanadi. Ishonch hosil kilinadiki, qaysi nerv tolasi tahsirlansa fakat shu gruppa muskullari qisqaradi.

Natija va rasm.

Xulosa.
3 -ISh. Nervning nisbiy charchamasligi.
Ishning borishi: Ikkita nerv-muskul preparati tayyorlanadi. Son suyagi a muskullari olib tashlanadi, boldir suyagi va muskullari ea koldiriladi. Probkali plastinka shtativga urnatiladi. Preparatni probkali plastinaga shunday urnatiladiki, boldir suyaklari osilib tursin, quymich nervlari esa plastinka oynachasida ko`rinib tursin.
Umurtqa suyagini igna yordamida plastinkaga mahkamlab qo`yiladi. Ikkala nerv ostiga elektrodlar qo`yiladi. Bitta nervni distal tomoniga esa doimiy tokning kutblanmaydigan elektrodlari qo`yiladi. Tokni ulab pogona kuchi topiladi va yana tok kuchi oshiriladi. Эndi doimiy tokni shunday kuchi topiladiki, berilgan tok ta'sir ettirilganda nervdan ko`zgalishni o`tishini butunlay tuhtasin. Ustanovkani shu yusinda tayorlab olgandan keyin bevosita tajribaga utiladi.
Tetanik qisqarishlar beradigan ta'sirot beriladi. Baqaning ikkala oyoqlari ham qisqaraetganiga ishonch hosil kilgach, doimiy tok ulanadi. Baqaning doimiy tok ta'sir etaetgan bitta oegi elektrotonik blok hosil bo`lgani sababli qisqarmay qoladi (garchi uning nervi ta'sirlab turgan bo`lsa ham). Ikkinchi oyoq ham tula qisqarmaetganini kurgach, bitta oegiga ta'sir ettirilaetgan doimtiy tokni uzib kuyamiz, shu oyoq yana ritmik qisqara boshlaydi. Demak, nerv doimo ta'sir otida bo`lsa ham charchamagan ekan. Charchash yoki muskulda yoki nerv ohirida sodir bo`ladi.
Natija va rasm.
Xulosa.