O’zbekston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Tog’ jinslari
Jarayonlar bo’yicha harajatlar qismi, %
Burg’ulash- portlatish ishlari	Tog’ jinsini qazib olish va yuklash	Zaboy yo’llarini saqlash	Tog’ jinsini tashish	Ag’dar-ma hosil qilish
Yumshoq	0	18-20	12-16	40-50	18-22
O’rtacha qattiqlikdagi	13-18	16-23	10-12	38-45	15-18
qattiq	18-28	20-25	8-10	35-40	6-15

1.5-jadvaldan ko’rinib turibdiki, harajatlarning 50% dan ko’prog’i tog’ jinsini tashishga to’g’ri keladi, bu esa tashish ishlari tashkil qilinishida katta kuch talab qilinishi va murakkabligini ko’rsatadi.
Misol. Karyerning oxirgi chuqurligini, foydali qazilmalarning balans va sanoat zaxiralarini, qoplovchi tog’ jinsi hajmini va qatlamsimon konlarni qazib olishda qoplovchi tog’ jinsining o’rtacha sanoat koeffitsiyentini aniqlash (konning qalinligi m=56m; ; ; ; ; ; foydali qazilmaning zichligi ; ).
Yechish. 1. Qazilmaning gorizontal qalinligini aniqlaymiz