«O’zbеknеftgaz» Milliy Xolding Kompaniyasi

5.4.7. Sbros va vzbros bilan murakkablashgan ko’tarilmalarni strukturalar 
xaritasi yordamida tasvirlash 
 
5.26-rasm. 
Turli 
tog’ 
jinslari 
ajratilgan 
ushastkalarni 
xaritada 
ifodalanishi
(A.M.Agadjanov, 1958): 1 
– qumtosh; 2 – alevrolit; 3 – argillit
5.27 rasm. Zonal xarita 

---

91 
Sbros bilan murakkablashgan ko’tarilmani struktura xaritasi yordamida 
tasvirlash uchun shu strukturadan ko’ndalang qilib kesma chizig’i o’tqaziladi (5.28-
rasmning chap tomoni). Qatlam ustining gorizontal tekislik bilan kesishgan nuqtasi 
va buzilish yuzasining kesma tekisligi bilan kesishgan izi tegishlicha belgilar bilan 
proektsiyalanadi. Shuni nazarda tutish lozimki, ya’ni 

200 m belgili gorizontal chiziq 
1-nuqtada (b
1
-b
1
), 

300 m li gorizontal chiziq esa 2-nuqtada (s
2
-s
2
) buzilish yuzasi 
bilan kesishadi va sh.o’; pastga cho’kkan birinchi blokdagiga o’xshab 

400 m li 
gorizontal chiziq buzilish yuzasi bilan 3- (d
3
-d
3
) nuqtada kesishadi. s
2
, v
1
, A, b
1
, s
2
, 
shuningdek, d
3
, V, d
3
nuqtalarni tekis chiziq bilan birlashtirib, uzilish chizig’ining 
gorizontal proektsiyasiga ega bo’lamiz. Uzilish chiziqlari proektsiyasining botiq 
qismi burmaning siljigan (pastga tushgan) qismiga o’girilgan. 
Vzbros tipidagi buzilish bilan murakkablashgan ko’tarilmaning struktura xaritasi 
yuqorida qayd etilgan usulda tuziladi (5.28-rasmning o’ng qismi). Struktura xaritasini 
tuzishda shunga rioya qilish kerakki, ya’ni xaritada 

100 m li gorizontal chiziq 
buzilish yuzasi bilan 1-nuqtada (a
1
-a
1
), 

200 m li gorizontal chiziq 2-nuqtada (b
2
-b
2
) 
kesiladi va h.k. Vzbros bo’lganda ustki blok pastdagi blok ustiga suriladi (5.28-
rasmda chap blok o’ngdagi blokka surilgan). Pastki blokning yuqori blok bilan 
yopilgan uchastkasidagi izogipslar struktura xaritasida nuqtali chiziq bilan 
ifodalanadi, shuningdek, pastga surilgan blokni chegaralovchi buzilish chizig’ining 
gorizontal proektsiyasi ham nuqtali chiziq bilan o’tkaziladi. Vzbrosda buzilish 
chiziqlarining gorizontal proektsiyasining botiq tomoni burmaning surilgan (sbros) 
qismiga yo’nalgan bo’ladi.