O`zbеkistоnrеspublikаsi оliy vа o`rtа mахsus tа`lim vаzirligi islоm kаrimоv nоmidаgi toshkеnt dаvlаt tехnikа unеvirsitеti tеrmiz filаli

Oxakning maydalik darajasini aniqlash

Kerakli o‘lchov vositalari va qo‘shimcha jihozlar: Sopol xavoncha, texnik tarozi, tarozi toshlari, № 02 va № 008 nomerli elaklar, sekundomer, quritish javoni, eksikator.

Ish tartibi

1. So‘nmagan oxak toshini sinash uchun uni 15-20 mm yiriklikkacha maydalanadi va undan 500 g. olib obdan tuyiladi, quritish javonida 105-110 °S xaroratda doimiy og‘irlikkacha quritiladi. Namuna eksikatorda sovitiladi.
2. Oxakning maydalik darajasini topish uchun ostki va ustki qopqoqli 008 va 02 nomerli zlak olinadi. Elaklarning 008 nomerligi ustiga 02 nomerlini o‘rnatib, unga 50 g oxak kukuni solinadi va ustki qopqoq yopiladi.
Z. Namuna solingan elak maxsus elash mashinasida yoki qo‘lda 15 min. davomida tebratiladi. Keyin ostki taglik olinib alohida kog‘ozga 1 min. davomida oxak kukuni elanadi. SHunda 008 nomerli elakdan 0,1 gr.dan kam kukuni o‘tsa, elashni to‘xtatish kerak.
4. Elaqda qolgan qoldiklarni aloxida tortiladi, tortib ikkita shu yiriklikdagi zarrachalarning oxakdagi mikdorini protsentda topgan bo‘lamiz:
ya’ni:

bu erda: m - oxakning elanguncha bo‘lgan og‘irligi, gr
m₀₂ - 0,2 nomerli elakdagi qoldiqning og‘irligi; gr
m₀₀₈ - 008 nomerli elakdagi qoldiqning og‘irligi. gr
Natijani 10-jadvalga yozib oxak sifati aniqlanadi.

Ko‘rsatkichlar	Talabalar tomonidan olingan natija	Oxakning sifati
So‘nmagan oxak donalarining miqdori %
So‘nish tezligi
Maydalik darajasi, elakda qolgan qoldiq, elaklarning o‘lchamlari: 02 mm % 008 mm %
Namligi %

NAZORAT SAVOLLARI

1. Xavoyi oxak deganda nimani tushunasiz?

2. Oxakning so‘nish tezligini aniqlash usullarini tushuntirib bering?
Z. Kaysi oxak tez so‘nuvchilarga kiradi?
4.Oxak tarkibidagi so‘nmaydigan zarrachalarni aniqlash usuli nimalardan iborat?
9-LABORATORIYA MASHG‘ULOTI