|
KUCHLI IJTIMOIY SIYOSAT – XALQ FAROVONLIGI VA JAMIYAT IJTIMOIY BARQARORLIGINING MUHIM OMILI
O`zbekiston Xalq demokratik partiyasi o‘z ijtimoiy siyosatini belgilashda aholining yuksak darajadaijtimoiy himoyalanganligiodamlar farovonligi va jamiyat ijtimoiy barqarorligining ishonchli poydevori ekanligidan kelib chiqadi.
O‘zbekiston XDP maqsadli ijtimoiy siyosat, bu – aholining faqat kam ta`minlangan va ijtimoiy zaif qatlamlariga mo‘ljallangan siyosat, degan jamiyatda mavjud yuzaki tushunchaga qarshidir.
Partiya aholining barcha qatlamlari, barcha ijtimoiy guruhlar ijtimoiy himoyaga muhtoj, deb hisoblaydi. Bunda ijtimoiy siyosatning maqsadliligi, ularning har birining davlat va jamoatchilik tomonidan ijtimoiy qo`llab-quvvatlashni o`zicha tasavvur etadigan ijtimoiy manfaatlari bilan belgilanadi:
Mehnatga qobiliyatli aholi uchun – odamlarning munosib haq to`lanadigan ishga intilishlarini qo`llab-quvvatlash, ularning shaxsiy tashabbusi va tadbirkorligini rag`batlantirish;
Mustaqil hayotga qadam qo`yayotgan yoshlar uchun – kasb tanlash, ta`lim olishda adolatli, hamma uchun teng va ijtimoiy maqbul sharoitlar yaratish, o‘quv yurtlarini bitirib chiqqandan keyin esa ishsizlikdan ishonchli kafolatlash;
Pensionerlar, nogironlar, qarovsiz qolgan keksalar va bolalar, mehnatga qobiliyatsiz va mehnat qobiliyati cheklangan aholining boshqa qatlamlari uchun – pensiya ta`minoti va ijtimoiy nafaqalarning moslashuvchan tizimi. Bu tizim ularga pensiya va nafaqalarning eng kam miqdori tayinlanganda ham oziq-ovqat, kundalik zarur buyumlarning to`laqonli iste`moli, uy-joyni saqlash va foydalanishning ijtimoiy maqbulligini, sifatli tibbiy xizmat va ta`limni kafolatlashi kerak.
Partiya ijtimoiy siyosat jabhasida ko‘zlangan mo‘ljallariga etishish maqsadida quyidagilar tarafdoridir:
Ijtimoiy sohalarni moliyalashtirishda hissabay ishtirok etuvchi mulkning barcha shakllaridagi korxonalar uchun soliq imtiyozlari va rag‘batlarning ta`sirchanligini oshirish.
Buning uchun bunday korxonalar tomonidan to‘lanadigan soliqlar va boshqa byudjet to‘lovlari umumiy miqdorining, byudjetning umumiy xarajatlaridagi ijtimoiy sarflar solishtirma hajmiga teng bir qismi, ularning ijtimoiy sohani moliyalashtirishdagi ulushlari miqdoriga kamaytirilishi lozim.
Oziq-ovqat va iste`mol tovarlari importiga boj to‘lovlari, aksiz solig‘i va qo‘shimcha qiymatga soliq stavkalarini qayta ko`rib chiqish. Eng kam iste`mol savatchasiga kiradigan mamlakatda ishlab chiqariladigan yoki xorijdan olib kelinadigan oziq-ovqat va iste`mol tovarlari yuqorida sanab o`tilgan soliqlarga eng kam stavka bo`yicha tortilishi kerak. Bu bilan eng kam iste`mol savatchasi qiymatini tushirish mumkin bo`ladi va davlatning aholi kam ta`minlangan va zaif qatlamlariga tirikchilik uchun zarur eng kam daromaddan oz bo`lmagan miqdorda ijtimoiy pensiya va nafaqalar to‘lash to‘g‘risidagi konstitutsiyaviy majburiyatlarining byudjetga bosimini kamaytirish imkoniyatini beradi.
Yoshga doir va ijtimoiy pensiya hamda nafaqalar miqdorini oshirish bo‘yicha shoshilinch choralar ko`rish.
Buning uchun partiya pensiya ta`minoti miqdorini rasman belgilangan tirikchilik uchun zarur eng kam daromad miqdori bilan muvofiqlashtirilmaguncha, pensiya va ijtimoiy nafaqalarning eng kam miqdorini indeksatsiyalash uchun koeffitsientlarni eng kam ish haqi miqdorining indeksatsiya darajasidan ortiq belgilash, tegishli xarajatlarni byudjetdan moliyalashtirishni taklif etadi.
Xalq ta`limi va sog‘liqni saqlash muassasalarini byudjetdan moliyalashtirishning samaradorligini oshirish.
Pedagoglar va tibbiyot xodimlarining mehnatiga haq to‘lashni oshirib, uni ushbu kasblarning an`anaviy nufuziga mos darajagacha etkazish uchun zarur imkoniyatlarni izlab topish.
Umumta`lim maktablari binolarini saqlash va o‘quv-moddiy bazasini davlat tomonidan moliyalashtirish me`yorlarini shu darajaga etkazish kerakki, buning uchun ota-onalar va homiylar mablag‘larini majburiy jalb etishga zarurat qolmasin. Sog‘liqni saqlash muassasalarida bu me`yorlarni davlat tomonidan aholi barcha qatlamlari uchun to‘laqonli bepul tibbiy xizmat ko‘rsatish kafolatlangan qonun bilan belgilangan me`yorlar bilan muvofiqlashtirish lozim.
Ota-onasining qarovisiz qolgan bolalar va bolalikdan nogironlar tarbiyalanayotgan maxsus maktab-internatlar, «Mehribonlik uylari»ni byudjetdan moliyalashtirish, ularda oilaviy tarbiya sharoitlari bilan teng keladigan moddiy-maishiy sharoitlarni yaratish uchun etarli darajada bo‘lishi lozim.
Ta`limni boshqaruvchi tegishli davlat organlarining yoshlarni oliy o‘quv yurtlarida to‘lov-shartnoma shaklida o‘qitishni tashkil etishga yondashuvlarini qayta ko‘rib chiqish.
Oliy o‘quv yurtlarida to‘lov-shartnoma shaklida o‘qitish uchun ota-onalar xarajatlarini kamaytirish maqsadida ko‘rilishi lozim bo‘lgan zarur choralar quyidagilar:
korxonalar buyurtmasi bilan mutaxassislarni tayyorlash amaliyotini kengaytirish;
oliy o‘quv yurtlarida to‘lov-shartnoma shaklidagi o‘qish uchun haq to‘lashga yoshlarga foizsiz kredit berishning ijtimoiy maqbul mexanizmlarni yaratish.
Ipoteka asosida ommaviy uy-joy qurishni kengaytirish, shuningdek, davlat byudjeti va byudjetdan tashqari ijtimoiy fondlar hisobiga ijtimoiy uy-joylarni qurish va uni uy-joyga muhtoj aholining kam ta`minlangan qatlamlariga, ijtimoiy maqbul tariflarga muvofiq, ijaraga berish.
-Tegishli davlat qarorlarida ko‘zda tutilgandek, yaqin ikki yilda uy-joy – kommunal xizmatlarini monopoliyadan chiqarish va raqobat muhitini yaratish.
O‘zbekiston XDP bu masala oxirigacha xal bo‘lganga qadar va tirikchilik uchun zarur eng kam daromad miqdori qonun bilan belgilanmaguncha, aholiga ko‘rsatilayotgan uy-joy-kommunal xizmatlarining narxi va tariflari o‘sishini qat`iy davlat nazorati ostiga olishni va uning ish haqi, pensiya va ijtimoiy nafaqalar miqdorining o‘sishi bilan solishtirilishini ta`minlashni taklif etadi.
Partiya asosiy uy-joy – kommunal xizmatlarini ishlab chiqaruvchi korxonalarni tabiiy monopoliyalar jumlasiga qonunchilik tomonidan kiritilishini xato, deb hisoblaydi va bu xatoning zudlik bilan tuzatilishini qatьiy talab qiladi.
Jamiyatda mulkning barcha shakllaridagi korxonalar, fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari va boshqa jamoatchilik institutlari hamda iqtisodiyot sohasida ishlayotgan faol va o‘ziga to‘q kishilarni muhim ijtimoiy dasturlarni amalga oshirish, aholining ijtimoiy himoyasini kuchaytirishda keng ishtirok etishga rag‘batlantiradigan ijtimoiy birdamlik munosabatlarini rivojlantirish.
Do'stlaringiz bilan baham: |
