O‘zbekiston xаlq demokrаtik pаrtiyasining ustаvi

MEHNATGA QOBILIYATLI AHOLINING BANDLIGI, BU – HAMMA UCHUN ISH VA FAROVONLIKDIR

O‘zbekiston Xalq demokratik partiyasi mamlakat mehnatga qobiliyatli aholisining anchagina qismini qamrab olgan ochiq va yashirin ishsizlik davlatning ijtimoiy himoya tizimi va uning moliyaviy asoslari barqarorligini buzayapti, deb hisoblaydi. Ishlamayotgan kishilar yagona ijtimoiy to`lovlar tizimi va pensiya fondlarini shakllantirishda ishtirok etmaydi. Ular ishsizlar, nogironlar, qariyalar va kam ta`minlangan oilalarni qo‘llab-quvvatlashga yo‘naltiriladigan ijtimoiy nafaqalarning asosiy iste`molchisidir.

Shu munosabat bilan partiya ishsizlikni yo‘qotish va mehnatga qobiliyatli jami aholining to`laqonli bandligini ta`minlashga erishish, hukumat faoliyatining eng muhim yo`nalishi bo‘lishi lozim, deb hisoblaydi va shu maqsadda quyidagilarni taklif etadi:

Xomashyoni to`plash va birlamchi ishlov berish bo‘yicha, shuningdek, katta sarmoya talab qilmaydigan kosibchilik, xalq hunarmandchiligi va kasanachilikni rivojlantirish orqali ish o‘rinlarini ko‘paytirishga alohida e`tibor berish;

Eng avvalo, qishloq xo‘jalik mahsulotlarini qayta ishlash sohasida iqtisodiy konyuktura tebranishlariga tezkorlik bilan munosabat bildiradigan va o‘z faoliyatini tashkil etish uchun resurslarni ko‘p talab qilmaydigan, mehnat qilishning eng qulay jabhalaridan bo‘lgan kichik biznes va xususiy tadbirkorlik hisobiga ish o‘rinlarini yaratishni faollashtirish. Ular ma`lumoti, malakasi va ishlab chiqarish tajribasi etarli bo`lmagan ishga layoqatli aholining anchagina qismini qamrab olishlari mumkin.
Iqtisodiyot va noishlabchiqarish jabhalarining mutaxassislarga bo‘lgan haqiqiy ehtiyojlarini hisobga olgan holda, oliy va o‘rta maxsus o‘quv yurtlarida kadrlar tayyorlanadigan kasb va mutaxassisliklar ro‘yxatini, maktablarda o‘quvchilarni kasbga yo‘naltirish masalasini va olingan natijalarga ko‘ra, o‘quv jarayonining maqsad va tashkil etilishini qaytadan ko`rib chiqish. Bu bilan o‘quv yurtini bitirgan yoshlarning ishsiz qolmasligiga qo‘shimcha kafolat yaratadi.
Qurolli Kuchlar safidan bo`shayotgan harbiylar, mehnat qobiliyati cheklangan nogironlar, ko`p bolali ayollar, ijtimoiy himoyaga muhtoj va mehnat bozorida teng raqobat qila olmaydigan boshqa kishilar uchun qonunchilik tomonidan ko‘zda tutilgan ish bilan to‘laqonli bandlik kafolatlarining samaradorligini oshirish;
Pensionerlarning tajribasi va professional malakasidan keng foydalanish, ishga qobiliyatli faol keksa xodimlarni pensiyaga chiqishga majbur qilmaslik, ishlayotgan pensionerlarga yoshga doir pensiyalar va ijtimoiy nafaqalarni to‘liq berish amaliyotiga qaytish;
Yangi ish o`rinlarini yaratayotgan ish beruvchilarga yagona ijtimoiy to‘lovning pasaytirilgan stavkalari tariqasida qo‘shimcha imtiyozlar berishni, ish o‘rinlarini qisqartirayotgan korxonalar uchun esa soliq stavkalarini oshirishni qonun bilanbelgilash.

Agrar sohada mamlakatda ishlab chiqarilayotgan qishloq xo‘jaligi mahsulotlaridan oziq-ovqat va iste`mol tovarlari ishlab chiqarayotgan korxonalarda yangi ish o‘rinlarini yaratish loyihalarini moliyalashtirish uchun maxsus investitsiya jamg‘armasini tashkil etish va xuddi shunday tovarlar O‘zbekistonga xorijdan keltirilganda olinadigan boj to‘lovlari, aksiz soliqlari va qo‘shimcha qiymatga soliqdan byudjetga olinadigan tushumlarning bir qismini unga yo‘naltirish lozim.

Tashkillashtirilmagan mehnat migratsiyasini ortiqcha ishchi kuchlariga ehtiyoj kuchli bo‘lgan ichki va tashqi mehnat bozorlariga qayta taqsimlashning samarali qonuniy mexanizmiga aylantirishga qaratilgan ta`sirchan choralarni ko`rish. Buning uchun:

aholi migratsiyasi to‘g‘risidagi amaldagi qonunchilikka, bu jabhadagi me`yoriy-huquqiy yo‘naltirishning samarasini oshiradigan o‘zgartishlar kiritish;

mehnat bozorlari mamlakat aholisi uchun an`anaviy tanish bo`lgan davlatlar bilan hukumat tomonidan mehnat migratsiyasi va mehnatkash-migrantlar ijtimoiy himoyasi sohasida hamkorlik qilish to‘g‘risida ikki tomonlama bitim va boshqa hukumatlararo hujjatlarni tuzish tashabbuslari bilan chiqish;
O`zbekiston Respublikasi Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligining tegishli bo`linmalari orqali vaqtincha ishlash uchun O`zbekiston fuqarolarining chet ellarga chiqib ketishini rasmiylashtirish tartiblarini soddalashtirish va u bilan bog`liq xizmat xarajatlarini sezilarli darajada arzonlashtirish.