O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

qo'shilib, birinchilardan bo'lib olkada sovetlar hokimiyatini o'rnatdi deb og‘iz 
ko'pirtirib kelingan esa-da, biroq bu xil fikrlar va qarashlar tarixiy haqiqatga 
mutlaqo zid edi. Hatto Muvaqqat hukumatning Turkiston qo'mitasi qarorgohi 
joylashgan 
Tuproqqal’a q o‘rg‘onining 
qizil askarlar tomonidan 
1917-yil
31-oktyabrdan 1-noyabrgao‘tarkechasi 
ishg'ol qilingani hamTurkistonda 
oktyabr tub o'zgarishi yasalganidan darak bermasdi.
Turkistonda so vet hokimivatinina o'rnatiiishi.
 
Turkistonda sovet hokimi­
yatini o'rnatish g'oyatda murakkab jarayonda kechdi. Buning boisi, awalo, 
oktyabr g'oyalarining mahalliy tub joy aholining dili va shuuriga botma- 
ganidadir. Negaki bu zamin aholisi sotsialistik o'zgarishlar orqali hamma 
narsani umumlashtirish va milliylashtirishni, asrlardavomida shakllangan 
oziga xos turmush tarzini, yashash sharoitini, xo'jalik yuritish, idora qilish 
tartib-qoidalarini birlahzada tubdan o'zgartirishni xohlamasdi.
Binobarin, bu begona maslak va g'oyalar bolsheviklar partiyasi va 
uning Turkistondagi yalovbardorlari tomonidan kuch va zo'rlik bilan o'Ika 
xalqlariga singdirildi. Bu esa joylarda xalq qonining daryodek oqishiga, 
mislsiz qurbonlar berilishiga sabab bo'ldi. Chunki bolsheviklar tuzumi 
tomoniga o'tishni xohlamagan, uning maqsad-mohiyatini yoqtirmagan 
ko'pchilik aholiga nisbatan olkaning ko‘plab hududlarida ochiq-oshkor 
tarzda talon-toroj lik, bosqin va xunrezliklar uyushtirdilar.
Aholini ma’naviy-ruhiy kamsitish, diniy e’tiqodini, islomiy qadriyat- 
larini tahqirlash, muqaddas qadamjolarni haqoratlash, diniy kitoblarni 
gulxanda yondirish - bular sovet tuzumi zo'ravonlari uchun o'sha kez-