O‘zbekiston tarixi

partiyaning rahbarlari, mafkurachilari sotsializm beradigan «erkinlik», 
«demokratiya»ni bir tomonlama talqin qildilar, ya’ni umumiy mulkni – 
davlat mulki, hurfikrlilikni – kommunistik e’tiqod, demokratiyani – 
yuqoridan o‘rnatilgan tartib, farovonlikni – davlat tomonidan belgilangan 
me’yoriy taqsimlash, milliylikni – kommunistik baynalmilallik, ijtimoiy 
tenglikni – sinfiy yondashish bilan almashtirdilar. Ular shu tariqa o‘zlarining 
hukmronligini mustahkamlashga harakat qildilar va buning uchun barcha 
choralarni ko‘rdilar.
2. Sovet davlati qatag‘onlik siyosatining
O‘zbekistondagi og‘ir oqibatlari 
Sovet imperiyasi tarixining eng fojiali, qonli sahifalaridan biri ommaviy 
qatag‘onning maxsus uyushtirilishi bo‘ldi. Insoniyat tarixi tinchlik davrida 
o‘z xalqiga nisbatan shu qadar tajovuzkor siyosat olib borgan hech bir 
davlatni bilmaydi. Bunday holat sodir bo‘lishining sabablarini aniqlash 
jamiyatda tinchlik, xotirjamlik va barqarorlikni ta’minlashga ulkan hissa 
bo‘ladi, deb o‘ylaymiz.
Avvalo, shuni ta’kidlab o‘tishimiz joizki, shu bugungi kungacha 
qatag‘onlik siyosati to‘g‘risida so‘z yuritilganida nima uchundir, asosan, XX 
asrning 30–50-yillari ko‘rsatib o‘tiladi. Aslida, qatag‘onlik SSSRda 
sotsializm qurish va uni mustahkamlashga xizmat qilgan sovet davlatining 
birinchi kunidan to oxirgi soatlarigacha davom etgan, kommunistik 
dunyoqarash bilan asoslangan maxsus siyosat sifatida tahlil qilinmog‘i lozim. 
Undan tashqari, bu siyosat ayrim shaxslargagina emas, balki hurfikrlilikka, 
milliylikka, inson farovonligiga, qolaversa, demokratiyaga, jamiyatdagi bir 
qancha toifa va sinflarga qaratilganligini tan olish kerak bo‘ladi. Xususiy 
mulkning tugatilishi va davlat tasarrufiga o‘tkazilishi, ishlab chiqarilgan 
mahsulotning miqdori va sifatini e’tiborga olmay, mehnatga deyarli bir xilda 
haq to‘langani manfaatdorlikni kamaytirishi turgan gap edi. Kommunistik