O‘zbekiston tarixi (IV asrdan XVI asr boshlarigacha)

Kitob san’ati
«Samarqand akademiyasi» — 1004-yilda Xorazmda 
tashkil etilgan «Donishmandlar uyi»dan (Ma’mun aka- 
demiyasi) keyingi ikkinchi «Dor ul-ilm» edi
1. 
Ulug‘bekning ilm-fanni rivojlantirishga qo‘shgan hissasi ha-
qida nimalarni bilib oldingiz?
2. 
Ulug‘bek rasadxonasi va uning ilmiy ahamiyati haqida ga-
pirib bering.
3.
Ulug‘bek qurdirgan madrasalarni qayd eting.
4.
Bu ilmgohda Ulug‘bekdan tashqari yana qanday buyuk olim-
lar faoliyat ko‘rsatgan? Ular haqida gapirib bering. 
41-§. MADANIY HAYOT
Tayanch tushunchalar: 
Kitobat san’ati; Tasviriy san’at; Xattotlik; 
Musavvirlikning Hirot maktabi; Musiqa; 
Mumtoz adabiyot namoyandalari
XV asrda kitobat san’ati, ya’ni qo‘lyozma 
asarlarni ko‘chirib yozish va u bilan 
bog‘liq bo‘lgan xattotlik, musavvirlik, lavvohlik va sahhoflik 
san’ati ham nihoyatda yaxshi taraqqiy etadi.
Bosmaxona va kitob nashr etish hali vujudga kelmagan za-
monda kitob yaratish va uning nusxalarini ko‘paytirish og‘ir meh-
nat va ko‘p vaqt sarf etiladigan nihoyatda mushkul ish bo‘lgan. 
Har bir kitob qog‘ozidan tortib muqovasigacha, siyohidan tortib 
to bo‘yoqlari-yu zarhaligacha ma’lum qoida asosida tayyorlanar 
edi. Xattot bo‘lish uchun uzoq vaqt sabr-matonat va ishtiyoq bi-
lan mashq qilish, mukammal savodli, badiiy didi baland kishi 
bo‘lishi lozim edi. Mohir xattotlar o‘z usuli va uslubini shogird-
lariga o‘rgatardi. Shu tariqa xattotlik an’analari davom ettirilar 
va rivojlantirilar edi.

---

151
Mashhur xattot 
Mirali Tabriziy
(1330–1404) nasta’liq deb 
nomlangan yangi uslubdagi xatni kashf qiladi. Xushnavis xattot-
lardan biri