O‘zbekiston tarixi (IV asrdan XVI asr boshlarigacha)

I
II
III
IV
V
VI
Masshtab: 1 : 9 000 000
V
IV
III
I
II
VI
ABULXAYR
DAVLATI
O‘ZBEKLAR
QOZON
XONLIGI
ASTRAXAN
XONLIGI
N O‘ G‘ A Y
O‘ R D A S I
J
U
R
J
O
N
D
E
N
G
I
Z
I
TURKMANLAR
A
M
I R
T
E
M
U
R
D
A
V
L
A
T
I
XUROSON
DEHLI
SULTONLIGI
BUXORO
KASHMIR
QOSHG‘AR
XORAZM
BALX
SHOSH
YETTISUV
QOZOQ
XONLIGI
MO‘G‘ULISTON
JAND KO‘LI
Ko‘hcha
k.
QUNDUZ
BADAXSHON
XUTTALON
Murg‘ob
Tajan
Jayhun
Sayhun
BOSHQIRDLAR
Yayla
Itil
Tobol
O‘
z
b
e
k
u
l
u
s
i
Emba
To‘rg‘ay
O‘RTA OSIYO XV ASRDA

---

149
lardan 
«Aflotuni zamon» 
deb nom olgan 
Qozizoda Rumiy, 
G‘iyosiddin Jamshid Koshoniy
, 
«o‘z davrining Ptolomeyi»
nomi bilan shuhrat qozongan 
Ali Qushchi
va ko‘pgina bosh-
qa olimlar ilmiy kuzatishlar va tadqiqotlar olib boradilar. Xul-
las, Ulug‘bek Samarqandda butun bir astronomiya maktabini
yaratdi.
Rasadxonada olib borilgan kuzatish va tadqiqotlar tufayli
1018 ta qo‘zg‘almas (turg‘un) yulduzlarning o‘rni va holati aniq-
lanib, ularning astronomik jadvali tuziladi. Rasadxo na da olib
borilgan tadqiqotlarning natijalari asosida matematika va astro-
nomiyaga oid qator nodir asarlar yaratildi.
Ulug‘bekning shoh asari 
«Ziji jadidi Ko‘ragoniy» 
(Ko‘ra-
goniyning yangi astronomik jadvali) nomli kitobidir. 
«Ziji jadi-
di Ko‘ragoniy»
asosan ikki qismdan: keng muqaddima va 1018 
qo‘zg‘almas yulduzlarning o‘rni va holati aniqlab berilgan jadval-
lardan iborat. Ulug‘bekning astronomik jadvali o‘sha zamondagi 
shunga o‘xshash jadvallar orasida yuksak darajada aniqligi bi-
lan ajralib turadi. Shuningdek, Ulug‘bekning yil hisobini hozirgi 
hisob-kitoblarga solishtirgudek bo‘lsak, u bor-yo‘g‘i bir minut-u 
ikki sekundga farq qiladi. Bu XV asr uchun g‘oyat yuksak aniqlik 
bo‘lib, hozirgi zamon o‘lchovlariga juda yaqindir. 
Ulug‘bek 
«Tarixi arba’ ulus»
(To‘rt ulus tarixi) nomli tarixiy 
asar hamda musiqa ilmiga bag‘ishlangan beshta risola ham yoz-