. O’rta Osiyoning xonliklarga bulinib ketishi, uning sabablari va oqibatlari.
Amir Temur vafotidan keyin mamlakatning parchalanishi. 15 asrda Movaraunnaxr va Xurosondagi siyosiy vaziyat. Shoxrux Mirzo va Mirzo Ulugbekning xukmronlik yillari.
16 asr boshlarida Movaraunnaxrga Dashti Kipchok uzbeklarining kelishi. Shayboniylar davlatining tashkil topishi. Urta Osiyoning uchta xonlikka-Buxoro, Kukon va Xivaga bulinib ketishi. Bu davlatlarning ijtimoiy-siyosiy, iktisodiy va madaniy xayot. Davlat boshkaruvi- saroyda ta’sis etilgan yangi lavozimlar. Bu davrda utkazilgan muxim isloxotlar. Davlatning parchalanish sabablari.
Ashtarxoniylar davlatining tashkil topishi. Buxorodagi siyosiy vaziyat. Davlatda olib borilgan ishlar. Taxt uchun kurashlarning davom etishi. Maxalliy urug-kabilalar mavkeining ortishi.
1756 yil Buxoro amirligining tashkil topishi. Mangitlar sulolasi. Muxammal Raximbiyning xokimiyat tepasiga kelishi. Davlat va ma’muriy boshkaruv. Soliklar tizimida-xiroj, zakot, tanobona va boshka soliklar. Yerga egalik kilish turlari. Davlat, vakf va xususiy yerlar. Bu yer turlarining taksimlanishida boshka xonliklar yerlaridan farki. Buxoro amirligidagi madaniy xayot, me’morchilik. Madrasalarning kurilishi.
Kukon xonligi. Minglar sulolasining xokimiyat tepasiga kelishi. Shoxruxbiyning davlat boshkaruvi, bu davrda ruy bergan uzgarishlar. Kukon xonligining ijtimoiy-iktisodiy, siyosiy va madaniy xayoti. Shoiralar Nodira, Uvaysiy va boshkalar ijodi.
Xiva xonligi.Muxammad Inokning kungirot uruglarini birlashtirishi.Xiva xonligidagi davlat va ma’muriy ,jirfhed/ CSolilar tizimi va majburiyatlar. Yerga egalik kilish turlari. Boshka xonliklardan farki. Xiva xonligida madaniy xayot.Kutlug Inoga, Ollokulixon va Dustim madrasalarining va Ichakkal’aning kurilishi. Xiva xonligida ijod kilgan shoirlar. Korakalpoklar xayoti.Ularning Xiva xonligiga buysundirilishi.
Korakalpok xalk og’zaki ijodi.
Chor Rossiyasining Turkistonda yuritgan mustamlakachilik siyosati.
Chor Rossiyasining O’rta Osiyo xonliklarini bosib olish sabablari.O’rta Osiyoning xom ashyo bazasiga aylantirilishi. Rossiya boskinini tezlashtiruvchi omillar. Bu davrdagi xonliklar siyosiy vaziyat. Xonliklarning jaxon bozoridan uzilib kolishi.
Chor Rossiyasi boskinining boshlanishi. Ok Machitning olinishi. Rus generallari. 1865 yilgacha Avliyoota, Chimkent, Pishpak, Sayram va Toshkentning olinishi. Toshkent axolisining karshiliklari. Turkiston viloyati va xarbiy okrugining tashkil etilishi.
Chor Rossiyasining Buxoro amirligiga yurishi. Zarafshon okrugining tashkil etilishi. Buxoro amirining vassal deb e’lon kilinishi. Amir Muzaffarning buysunishi.
Xiva xonligining buysundirilishi. Muxammad Raximxon Feruz II va chor Rossiyasi munosabatlari. Gandimiyon shartnomasi. Xiva xonligining vassal deb e’lon kilinishi.
Chorizmning mustamlakachilik siyosati. Turkiston general gubernatorining tashkil topishi. Fon Kaufman- Turkiston general gubernatori, uning vakolatlari. Ma’muriy idora usulining joriy etilishi. Viloyatlar, gubernyalar, uyezdlar, volostlar, uchastkalar. Davlat boshkaruvi. Kengash va maxkama. Politsiya va sud. Ularning turlari.
Chorizmning kishloklarni boshkarish tizimi. Yerlarning davlat tizimiga utkazilishi. Vaktli Nizom loyixasi. Temir yullar kurilishi va uning sabablari. 1880 yil Turkistonda birinchi temir yul, uning yunalishlari.
Birja banklar. Ularning faoliyati. Chorizmning axolini kuchirish siyosati. Ruslarning yoppasiga Turkistonga kuchib keltirilishi. Birinchi rus kishlogining paydo bulishi. Turkistonda ilk paxta tozalash zavodlarining kurilishi.
Chor Rossiyasi mustamlakachiligi davrida madaniy xayot. Demokratik adabiyotda satira va yumor janri. Mukimiy, Furkat, Avaz Utar va Zavkiy ijldi. Tarix ilmi. Sitorai Moxi Xosa, Labi Xovuz – me’morchilik namunalari.
Do'stlaringiz bilan baham: |