“O’zbekiston tarixi” fanidan ma’ruzalar kursi

partiyaning «sotsialistik qurilish», deb atalgan bosh jarayonini amalga 
oshirishga qaratilgan edi. Respublika komfirqasi butun ijtimoiy-iqtisodiy, 
mafkuraviy va madaniy hayot sohalariga rahbarlik qilar edi. 1929 yildagi 
firqani tozalash jarayonidaa’zolarning 15,6% uning saflaridan chiqarildi. 
Yuqoridan berilgan ko’rsatmaasosida sho’rolarning ahamiyati qisqartirilib, 
jamoat tashkilotlari qayta to’zildi. Ularning a’zolari soni majburiy tarzda soni 
ko’paytirildi. 1940 yilda 600 mingdan ko’p kasaba uyushmasi, 400 ming 
nafarga yaqin komsomol a’zolari bor edi. Bu davrda faoliyat ko’rsatgan 
ommaviy ko’ngilli jamiyatlar: MOPR (ishchilarga yordam beruvchi xaqaro 
jamiyati), qizil yarim oy jamiyatlari ham qayta to’zildi. 
Hukmron firqa rahbarligida hamma narsa besh yillik rejalarni bajarish 
ishiga safarbar etildi. (1928G’29-1932G’33 xo’jalik yillari - 1 besh yillik, 
1933-1937yy - 2 besh yillik, 1938-1941yy - 3 besh yillik). Bu besh yilliklar 
hukmron firqaning buyruqbozlik usuli va zo’raki tashabbuskorlik yo’li bilan 
amalga oshirila boshladi. 
Ma’muriy buyruqbozlik tizimi va firqaning yakka hokimligi ta’siri ostida 
sodir bo’lgan o’zgarishlarga qonuniylik tusini berish, sotsialistik qurilish 
amaliyotini, uning muvaffaqiyatini maqtab, ko’klarga ko’tarish uchun stalincha 
rahbariyat shu o’zgarishlarni mamlakatning asosiy qonunida mustahkamlab 
qo’yadigan konstitutsiya qabul qilishni zarur deb topdi va 1936 yilning 
noyabrida sobiq Ittifoq sho’rolarining VIII s’ezdida yangi konstituttsiya qabul 
qilindi. Uning asosida 1937 yil fevralida respublika sho’rolarining favqulodda 
VI qurultoyida O’zbekiston konstitutsiyasi ham qabul qilinadi. Bu 
konstitutsiyada ham O’zbekiston barcha respublikalar qatori teng huquqli deb 
rasman e’lon qilingan bo’lsa-da, biroq u hamma narsaga qodir markazga 
tobeligicha, qaramligicha qolaverdi. 
Mazkur konstitutsiyaga muvofiq, 1938 yil 25 iyunda respublika Oliy 
Kengashiga saylovlar o’tkazildi. Uning 1 sessiyasi O’zSSR Oliy Kengashi 
rayosatini sayladi va respublika xalq komissarlari kengashini to’zdi. 

---

184 
1939 yil 29 dekabrda esa, O’zSSR mahalliy sho’rolariga saylovlar 
o’gkazildi. 
Respublikadama’muriy-iqtisodiy rayonlashtirish jarayoni takomillashib 
bordi. 1941 yilning 6 martida Andijon, Namangan va Sirdaryo viloyatlari 
to’zildi. 
1940 yilning sentyabrida O’zSSR Xalq Komissarlari kengashi qoshida 
«Iqtisodiy kengash» tashkil etildi, O’zbekiston Davlat nazorati xalq 
komissarligi to’zildi. U davlat mablag’lari va moddiy boyliklarini hisobga 
olish, sarf-xarajatlar ustidan qattiq nazorat o’rnatish, hukumat qarorlarining 
ijrosini tekshirish uchun tashkil etilgan edi.