«O’zbekiston tarixi» fanidan chor rossiyaSI, sovet mustamlakachiligi va milliy istiqlol» davrlari bo’yicha uslubiy qo’llanma

Partiya so’zi, lotincha-qism, guruh: eski o’zbekchasi arabchadan «firqa» – 
guruh degan ma’noni anglatadi. Partiya – umumiy g’oya va manfaat, ijtimoiy-
siyosiy maqsadlar asosida odamlarni ixtiyoriy ravishda uyushtiruvchi turg’an 
tashkilot fuqaroviy jamiyat bilan davlatni bir-biriga bog’lovchi eng muhim 
vositalardan biri, hozirgi zamon huquqiy demokratik davlati hayotining zaruriy 
omillaridan biri
133
. 
O’zbekiston Respublkasi Konstitutsiyasining 34 moddasiga muvofiq 
O’zbekiston Respublikasi fuqarolari kasaba uyushmalariga, siyosiy partiyalarga va 
boshqa jamoat birlashmalariga uyushish, ommaviy harakatlarda ishtirok etish 
huquqiga egadirlar, deb yozilgan
134
. 
129
Мustаqillik: Izоhli ilmiy-оmmаbоp lug’аt. А.Jаlоlоv vа Q.Хоnnаzаrоv umumiy tаhriridа, ikkinchi nаshri. Т.: 
Sharq, 2000. B. 112-113 
130
O’shа mаnbа. B. 113
131
Karimov I.A. Оzоd vа Оbоd Ваtаn, erkin vа fаrаvоn hаyot-pirоvаrd mаqsаdimiz. Тоshkеnt. 2000, -B. 8. 
132
O’shа mаnbа. - B. 8.
133
Мustаqillik ilmiy-оmmаbоp lug’аt. А.Jаlоlоv vа Q.Хоnnаzаrоv umumiy tаhriridа, ikkinchi nаshri. Т.: Sharq, 
2000. B. 193. 
134
O’zbеkistоn Rеspublikаsining Коnstitutsiyasi, Тоshkеnt. 2008, -B. 9 

---

104 
O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisiining 1996 - yil, dekabrda bo’lgan, 
birinchi chaqirik yettinchi sessiyasida qabul qilingan «Siyosiy partiyalar 
to’g’risida»gi Qonuniga muvofiq siyosiy partiyalarning Oliy Majlisidagi 
fraksiyalari siyosiy partiyalar tomonidan ko’rsatilgan deputatlarning ta’sis 
yig’ilishlarida o’z partiyalarining siyosatini uyushqoqlik bilan o’tkazish uchun 
tuziladi. Qoraqolpog’iston Respublikasi Juqorg’i Kengasi va davlat hokimiyatining 
mahalliy vakillik idoralarida ham shu maqsad va xuddi shu tartibda siyosiy 
partiyadan ko’rsatilgan deputatlar guruhlari tuziladi
135
. 
Bugungi kunda mustaqil O’zbekiston Respublikasida 4 ta siyosiy partiya va 1 
ta ijtimoiy-siyosiy harakat faoliyat yuritmoqda. 
1. O’zbekiston Xalq demokratik partiyasi, 1991 - yil, 1-noyabrda Toshkentda 
bo’lib o’tgan ta’sis qurultoyida tashkil topgan. Ushbu qurultoyda uning Dasturi va 
Nizomi qabul qilindi. 
O’zbekiston XDPning «O’zbekiston ovozi», «Golos Uzbekistana» gazetalari 
va «Muloqot» jurnali nshr etilmoqda. 
2. 1995 - yil 18-fevralda O’zbekiston «Adolat» sosial – demokratik partiyasi 
(SDP) tuzildi. Partiyaning Toshkentda bo’lib o’tgan 1-ta’sis qurultoyida uning 
Dasturi va Nizomi qabul qilindi. 
«Adolat» sosial-demokratik partiyasining «Adolat» nomli ijtimoiy-siyosiy 
haftalik gazetasi nashr etilmoqda. 
3. O’zbekistonda faoliyat ko’rsatayotgan partiyalardan yana biri «Milliy 
tiklanish» demokratik partiyasidir (MTDP). U 1995 - yil, 3 iyunda Toshkentda 
bo’lib o’tgan ta’sis qurultoyida tuzildi va partiyaning Dasturi va Nizomi qabul 
qilindi. 
O’zbekiston MTDPsining «Milliy tiklanish haftalik» gazetasi nashr 
etilmoqda. 
4. 1998 - yil, 28 dekabrda «O’zbekiston Fidokorlar» milliy-demokratik