O‗zbekiston respublikasioliy va o‗rta

Rahbar: 
Manfaatlar  to‗qnashuvining oldini olish  va  ularni  tartibga  solish  yuzasidan  o‗z 
vaqtida chora-tadbirlar ko‗rishi; 
 
 
 

---

95 
 
Korrupsiyaning oldini olish choralarini ko‗rishi; 
Xodimlarni  samarali  boshqarishi,  o‗ziga  ishonib  topshirilgan  mulkka  va 
moliyaviy  mablag‗larga  ehtiyotkorlik  va  tejamkorlik  bilan    munosabatda  bo‗lishi 
shart. 
Rahbar  o‗ziga  bo‗ysunuvchi,  xizmatdagi  xulq-atvori  prinsiplari  va  qoidalarini 
buzayotgan  xodimlarning  hatti-harakatlariga  (harakatsizligiga)  yo‗l  qo‗yilmasligi 
choralarini ko‗rmaganligi uchun javob beradi. 
Davlat  xizmatchilari  xulq-atvori  bilan    jamoada  boshqa  davlat  xizmatchilari 
bilan  o‗zaro ishchanlik va amaliy hamkorlik qaror topishiga da‘vat etilgan. 
Davlat  xizmatchilari  xushmuomala,  iltifotli,  odobli,  e‘tiborli,  fuqarolar  va 
hamkasblari  bilan    munosabatda  sabr-toqatli  bo‗lishi,  ularni  hurmat  qilishi  shart. 
Davlat  xizmatchilari  o‗ziga  bo‗ysunuvchilarga  va  fuqarolarga  nisbatan  qo‗pollik 
qilmasligi,  odamlarning  sha‘ni  va  qadr-qimmatini  kamsitmasligi,  ularga  asossiz 
psixologik va jismoniy ta‘sir ko‗rsatish holatlariga yo‗l qo‗ymasligi kerak. 
Xizmat  vazifalarini  bajarish  chog‗ida  ish  sharoitlari  va  xizmat  tadbirlarining 
shakliga bog‗liq holda davlat xizmatchilarining tashqi ko‗rinishi fuqarolarning davlat 
organiga  nisbatan  hurmat  bilan    munosabatda  bo‗lishiga  yordam  berishi,  umumiy 
qabul qilingan ish uslubiga muvofiq bo‗lishi, ular rasmiyligi, vazminligi va tartibliligi 
bilan  boshqalardan ajralib turishi kerak. 
Davlat  xizmatchilari  xizmatdan  tashqari  vaqtda  umumiy  qabul  qilingan  odob-
axloq normalariga rioya  yetishlari, g‗ayriijtimoiy  hatti-harakatlarga yo‗l qo‗ymasligi 
kerak.‖
23
 
Agar siz rahbarlik lavozimida bo‗lsangiz, ishga kelgan zaxoti xodimlardan hol-
ahvol  so‗rab  qo‗yish  kerakligini  yoddan  chiqarmaslik  yaxshi  amaldir.  Ular  bilan 
yangi ish kunini birga boshlagandan mamnun ekanligingizni, sizdan qancha yordam 
kerak bo‗lsa shuncha yordamga tayyor ekanligingizni his qilishlariga imkon yaratish 
kerak.  Xodimlarga  «Siz»  lab  murojaat  qilish  –  kasbiy  odob  hamda  normal  xizmat 
munosabatlarini  ushlab  turishga  zarur  bo‗lgan  quroldir.  Yig‗ilish  qatnashchilariga 
nisbatan kuchli tavoze‘da bo‗lish lozim.  
Odamlar rahbarning avvalambor o‗ziga foydali bo‗ladigan boshqaruv qarorlarini 
ishlab  chiqish  maqsadida  keladilar.  Boshqalarni  ko‗proq  eshitishga  o‗rganish 
muhimdir,  uning  fikriga  qarshi  bo‗lganingiz  uchungina  uning  har  bir  gapiga  so‗z 
tiqishtirib  turish  sizni  yaxshi  ko‗rsatmaydi.  Boshqalarning  ham  fikr  bildirishiga 
imkon  berish,  qatnashchilarni  faol  bo‗lishlariga  chaqirish  lozim.  Har  qanday 
vaziyatda  ham  o‗zini  ushlab  turishga  harakat  qilish;  xodimga  vazifa  berishda 
xushmuomalalik bo‗lish joiz. Xodimlar buyruqqa nisbatan iltimoslarni yaxshi qabul 
qilishlarini yodda tutish kerak.  
                                                           
23
Davlat  boshqaruvi  organlari  va  mahalliy  ijro  etuvchi  hokimiyat  organlari  xodimlarining  odob-axloq  namunaviy 
qoidalari. Vazirlar Mahkamasining 2016 yil 2 martdagi 62-son Qarori. www.lex.uz. 

---

96 
 
Xodimlarga  nisbatan  diqqatlik  bo‗lish,  ular  har  muvaffaqiyati  uchun 
qo‗llab

quvvatlab  turish  ham  maqsadga  muvofiq.  Vaqtida  aytilgan 
«Rahmat»
  ning 
o‗zi,  berilajak  mukofot  pulidan  ta‘sirliroq  kuchga  egadir.  Xodim  yoki  oldingizga 
kelgan  kishining  oldida  kerak  bo‗lmagan  qog‗ozlar  varaqlash,  tinimsiz  telefonda 
gaplashish  yoki  stolni  barmoq  bilan  tiqillatib  o‗tirish  yaramaydi.  Xizmat 
munosabatlarining  odobi  shaxsiy  masalalar  bo‗yicha  fuqarolarni  qabul  qilishda 
boshqa ishlar bilan mashg‗ul bo‗lmaslikni, kelganlarga nisbatan odob va adolat bilan 
munosabatda  bo‗lishni  talab  qiladi.  Agar  suhbat  cho‗zilib  ketsa,  rahbar  o‗rindan 
turish  orqali  buni  bildirishi  mumkin.  Agar  kimnidir  jazolash  zarurati  paydo  bo‗lsa, 
adolatli  va  odobli  bo‗lish  lozim.  Ifodalash  shakli  va  jazolash  yo‗lini  tanlashda 
xodimning fe‘li, jinsi va yoshini hisobga olish zarur. 
Tanqid  –  mohirlik  va  ehtiyotkorlik  bilan  foydalanish  mumkin  bo‗lgan 
odamlarga nisbatan qudratli ta‘sir kuchiga ega.  O‗zbekiston Respublikasi Prezidenti 
Shavkat  Mirziyoyev  o‗zining  Mamlakatimizni  2016  yilda  ijtimoiy-iqtisodiy 
rivojlantirishning  asosiy  yakunlari  va  2017  yilga  mo‗ljallangan  iqtisodiy  dasturning 
eng  muhim  ustuvor  yo‗nalishlari‖ga  bag‗ishlangan  Vazirlar  Mahkamasining 
kengaytirilgan  majlisidagi  ma‘ruzasida:  ―Endi  har  birimiz,  eng  avvalo,  davlat 
boshqaruvi  organlari  rahbarlarining  vazifasi  –  o‗zimiz  mas‘ul  bo‗lgan  soha  va 
tarmoqda  ishlarning  ahvolini  tanqidiy  baholash  asosida  zimmamizga  yuklatilgan 
vazifalarni mas‘uliyat bilan  bajarishni ta‘minlashdan iborat. Shunday davr keldi,
24
‖- 
bejizga ta‘kidlamagan. Odamlarning izzat-nafsini turlicha tanqidlar bilan erga urish; 
tanqid  orqali  janjalga  olib  keluvchi  vaziyatlarga  yo‗l  qo‗yish;  quyidan  bo‗lgan 
tanqiddan 
«qasos»
  olish  rahbarlikning  faqat  rasmiyligini  ko‗rsatadi  –  bunda  rahbar 
xodimdan  ham  quyiroq  darajaga  tushib  qolishi  hech  gap  emas.  O‗ziga  nisbatan 
tanqidiy  munosabatda  bo‗lish  –  faqat  nufuzni  ko‗taradi  xolos.Chunki  u  ishda 
qo‗yilgan xatolardan sizni xoli qiladi va jamoa bilan aloqani bog‗laydi.