O’zbekiston Respublikasi xo’jaliklar

XXIV. SUG’ORILADIGAN YERLARNI SHO’RLANISH SABABLARI, SALBIY TOMONLARI VA SHO’RNI KETKAZISH TADBIRLARI

1. 
   O’zbekiston Respublikasi xo’jaliklar maydonlari va meliorativ kadastri
   

Erlarning meliorativ holati quyidagi asosiy ko’rsatkichlar bo’yicha aniqlanadi:

• 
  grunt suvlarining sathi;
  
• 
  grunt suvlarining mineralizatsiyasi;
  
• 
  tuproqning sho’rlanish darajasi.
  

Respublikamizdagi mavjud sug’oriladigan yer maydonlarining qariyb 2, 1 mln.gektari yoki 49 foizi turli darajada sho’rlangan bo’lib, shundan 3, 0 foizi kuchli, 15 foizi o’rta va 31 foizi kam sho’rlangan yerlardir.
Ayniqsa, yer osti suvlari sathining joylashish chuqurligi qishloq xo’jaligi ekinlarning hosildorligiga keskin ta’sir qiladi.
Sug’oriladigan yerlarning sizot suvlari satxining chuqurligi bo’yicha maydonlarga bo’linishi: 0-1, 5 metrgacha 219, 4 ming.ga, 1, 5-2, 0 metrgacha 694,
4 ming.ga, 2, 0-3, 0 metrgacha 1813, 9 ming.ga, 3, 0 metrdan yuqori 1576, 1 ming.ga ni tashkil qiladi.
Respublika bo’yicha sug’oriladigan yer maydonlarining sizot suvlari sho’rlanish darajasi (mineralizatsiyasi) buyicha maydonlarga bo’linishi quyidagicha:
- minerallashuv darajasi 1 g/l gacha bo’lgan maydonlar – 1543, 8 ming gektarni, 1-3 g/l gacha – 1755, 3 ming gektarni, 3-5 g/l gacha – 882, 0 ming gektarni, 5-
10 g/l gacha – 126, 2 ming gektarni va 10 g/l dan katta – 3, 4 ming gektarni tashkil etadi.
Sug’oriladigan yerlarni sho’rsizlantirishda kollektor-drenaj tarmoqlarining ishchi holata bo’lishligi muhim rol o’ynaydi. SHu bilan birga sug’oriladigan yerlarni sho’rsizlantirish uchun kompleks agorotexnik tadbirlar olib borilishi kerak bo’ladi, ya’ni:

• 
  erlarni tekislash;
  
• 
  erlarni sho’rini yuvish;
  
• 
  sug’orish rejimiga qat’iy rioya kilish.