O’zbеkiston rеspublikasi xalq ta'limi vazirligi

Патологик анатомияси. Ўпка абсцессини ва гангренаси ўпка тўқимасининг емирилиши (некрозга учраши) билан кечади. Шу сабабли улар бир-бирига ўхшайди ва уларни фарқлаш қийин бўлади. Йиринглаган соҳадан иборат бўлади. Яллиғланиш процесси бириктирувчи тўқима капсуласи билан қопланади.
Гангрена процессининг аниқ чегараси бўлмайди. Симптомлари: ҳар қандай касалликлардаги каби беморда ремисияловчи иситма кузатилади, температура эрталаб ва кечқурун ўзгариб туради, гарк-гарк терлаш билан кечади. Абсцесс ёпиқ бўлганда, церкуссияда товуш сал бўғиқ чиқади, аускультацияда нафас суст бўлади ва нам хириллаш эшитилади.
Йирингдан бўшагандан кейин қўланса ҳиди, йирингли балғам кўп миқдорда ажралади.
Гангренада – балғам қора, йиринг ҳидига эга бўлади. Ўпка абсцессида балғам иккита қатламга: юқори сероз, хира, қуйи кўкимтир-сарғиш рангли қатламга бўлинади.
Гангренада – балғам уч қатлам бўлади. Юқори қатлам – кўпикли, кўкиш сарғиш рангли ҳаво пуфакчалари бўлади, ўрта қатлам шиллиқ парчалари аралашган хира бўлади, қуйи қатлам – йиринг кўп аралашганидан хира бўлади.
Гангрена абсцессга нисбатан анча ўткир ва шиддат билан кечади. Касалликнинг оқибати ўз вақтида даво қилишга боғлиқ бўлади.
Даволаш. Ўпка абсцесси, хусусан ўпка гангренаси бор беморларни стационарда алоҳида палатага ётқизиб даволанади. Палата ҳавосини ҳар куни бир неча марта янгилаб туриш керак. Антибиотикларни ва сульфаниламидларни буюрилади.
Антибиотиклар ичишга буюрилади ёки абсцесс бўшлиғига кўкрак қафаси бўшлиғини тешиш йўли билан буюрилади. Таъсир доираси кенг антибиотиклар (тетрациклин, стрептомицин, монодицин) қўлланилади. Йўталда кодеин берилади.
Абсцесс бўшлиғидан йирингни бронхоскоп билан олинади. Бемор юқори каллорияли, витаминларга ва оқсилларга бой овқат еб туруши керак, чунки у балғам билан оқсилни кўп йўқотади.
Агар юқорида айтиб ўтилган чора-тадбирлар 1-2 ой ичида натижа бермаса, операция қилинади.
Ўпкадан қон оқиши (қон қусиш). Балғамда қон бўлиши қон ташлаш деб аталади. Қоннинг кўп чиқиши – қон оқиши деб аталади.