O’zbеkiston rеspublikasi xalq ta'limi vazirligi

Ўпканинг йирингли касаллиги. Бронхоэктазия – хроник касаллик бўлиб, майда бронхларнинг кенгайиши билан кечади.
Этиологияси ва патологияси. Касаллик ўпкадаги яллиғланиш прцесслари натижасида келиб чиқади, бироқ у туғма бўлиши ҳам мумкин.
Бронхоэктазия кўпинча чанг чиқиши билан боғлиқ бўлган зарарли ишда ишлайдиган одамларда, шунингдек хроник бронхит билан оғриган одамларда бўлади, бронхларнинг хроник яллиғланишида фақат шиллиқ пардалардагина эмас, балки мускул пардаларида ҳам ўзгаришлар рўй беради.
Деворлар бўшашиб қолади ва бронхлар аста-секин кенгаяди. Бронхларнинг ёнидаги қўшувчи тўқима ўсиб зичлашади ва уларни чўзади. Цилиндрик, дуксимон ва халтасимон бронхоэктазиялар тафовут қилинади.
Бронхоэктазия бўшлиғида кўпинча йирингли ёки шиллиқли балғам йиғилади, балғамдан йиринг ҳиди келади. Аксари юпқалашиб қолган бронхлар томир деморларининг ёрилиши натижасида қон қусиш ва қон оқиши кўрилади. Йирингли балғам ҳосил бўлиши орагнизмнинг умумий заҳарланишига олиб келади, беморнинг ранги кетади, озади, умуман ҳоли қурийди, бармоқлари ноғора таёқчаларига ўхшаб қолади.
Бронхоэктазия аксари пастки бўлакларда ривожланади, перкуссияда бўғиқ товуш чиқади. Аускультацияда – йирик пуфакчали хириллаш эшитилади.
Кечиши. Сурункали кечиб, ўпка эмфиземаси ва юрак етишмовчилиги ривожланади.
Даволаш ва парвариш қилиш. Касалликнинг бошланишида умум мустаҳкамловчи ва симптоматик даво буюрилади. Касаллик процесси босилиб турганда илиқ денгиз иқлимида (қора денгиз бўйида) узоқ вақт бўлиш яхши таъсир қилади.


Ўпка абсцесси ва гангренаси.


Этиологияси. Абсцесс – ҳар қандай йирингли касалликдаги каби йиринглатувчи микроблар – стафилококклар ва стрептококклар пайдо қилади.
Гангрена. Организмда йиринглатувчи бактериялар мавжудлиги оқитабида келиб чиқади.
Ўпка абсцесси ва гангренаси қувватдан кетган беморларда ва қари одамларда пневмония бўлганда ривожланади. Ўпкага нафас йўллари орқали тушган ёт жисмлар ҳам ўпка абсцессини ва гангренасини келтириб чиқариши мумкин.