O‘zbekiston respublikasi xalq ta'limi vazirligi t. Usmonxo‘jayev, M. Toirova

Nctti-sakkiz. yashar bolalar uchun harakatli o‘yinlar jismoniy tarbiya darsining asosi hisoblanadi. Shuning uchun ham maktab dasturida boshqa manbalarga nisbatan o'yinlarga ko‘proq o‘rin ajratiladi. Buning sababi shundaki, dasturga kiritilgan turli xil jismoniy mashqlarni bolalar xilma-xil o‘yinlar vositasida osongina idrok qiladilar va o‘zlashtiradilar.
O‘yinlarda yugurish, sakrash va uloqtirish yoki irgfitish mashqlariga alohida e'tibor berish lozim. Bu yoshdagi bolalar bilan oddiy va o‘rtacha murakkab o'yinlarni o‘tkazish bilan birga, agar bolalar yetarli darajada tayyorlangan bo‘lsa, ancha murakkabroq, ya’ni guruhlarga I,,, IiihI). o'ynaladigan o‘yinlarni ham o‘tkazish mumkin. |li ln uchun» degan shior asosida birga o‘ynashga i. 11'anndilar. Shunda ularda o‘zlari bilan birga o‘ynayotgan n'ilnqliin uchun javobgarlik hissi uyg‘onadi.
(iuruh o'yinlari bolalardan yetarli darajada chaqqon, lii>/ii|,ivob, (arosatli va baquvvat bo'lishi talab etadi.
h’.in<>niy tarbiya darslari ko‘pincha turli o'yinlardan laikib (opadi. Bundan tashqari, darsga basketbol, voleybol, i|i> I lo'pi va futbol kiritiladi.
Ti>‘iiqiz-o‘n yashar bolalarning o‘yinlari birmuncha lliui nkkablashtiriladi.
(>‘n bir-o‘n to‘rt yoshdagi o‘quv-chilar uchun darsga kliltlladigan harakatli o‘yinlar jismoniy tarbiyaning boshqa vii'iilalan oTnini bosa boshlaydi.
O'qituvchi harakatli o‘yinlarni o‘tkazganda 5-9-sinf H'quvclulari organizmining yoshiga mos ravishda rivojlanishi k> uikhg.ini unutmasligi kerak. Shuning uchun darsda o'yinlar ia .lil.il qilish, o‘tkazish va mashg‘ulotlar vaqtida o‘yin niii'Jiqlarini bolalarga asta-sekin to‘liq o‘rgatish zarur.
O'yin paytida boialarning juda keskin harakat qlhimsligiga qarab turish, har bir bolaga o'ziga yarasha .abalda bo‘lish muhim ahamiyatga ega.
(> quvchilarga oTgatiladigan harakatli o‘ymlar tashkiliy iu/ili .lii, harakatlarning mazmuni jihatidan birmuncha iiiuiiikkab bo‘ladi. Sport elementlarini o‘z ichiga olgan >> \ 111I.111 a. shuningdek, sport o‘yinlariga ko'proq o‘rin beriladi.
' '» nnllarda harakatli o'yinlarni darsning ikkinchi va ii> liiinlii qismlarida o‘tkazgan ma'qul. Darsning asosiy qlMinda birorta murakkab sport o‘yinini oTganishga zamin i • u lash uchun ba’zi bir o‘yinlarni kiritish mumkin. Bundan ni iq ad o'quvchilarni sport o‘yinlariga tayyorlashdir. Ma iilan, «To‘p uchun kurash», «To‘p sardorga» va h.k.
Ma'lumki, 8-11 sinf o‘quvchilari ijtirnoiy va ishlab • i,i.pii > .hi-a oid ishlar bilan shug‘ullanadilar. Bu hol ulardan hai .il aili o'yinlar uchun ajratilgan vaqtni tejab sarflashni liil.il> ciadi. Ular ko‘proq sport bilan shug‘ullanadilar.