O’zbekiston respublikasi xalq ta`limi vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti pedagogika kafedrasi navoiy 2007 Ushbu matn qo’llanma bakalavriat ta`lim standartlariga kiritilgan «Pedagogik texnologiya asoslari»

O’quv materialining ikki xil tarkibiy tuzilishi - strukturasini farqlaymiz: o’quv materialining mantiqiy qurilishi; o’quv materialining didaktik qurilishi.

O’quv materialining didaktik qurilishi ikki xil tushuniladi: o’quv materialining keng (global) qurilishi; o’quv materialining tor (lokal) qurilishi. O’quv materialining keng qurilishini olimlar M.Skatkin, V. Kraevskiy, I.Lernenlar boshlab berishgan. Ularning yozishicha o’quv materiali bilimlar tizimi, ko’nikma va malakalar, ijodiy faoliyat tajribasi, munosabatlar tizimidan iborat.

O’quv materialini lokal tushunishda uch xil element ajratiladi: bilim, malaka, ko’nikma.

O’quv materialini keng hodisa sifatida qarab, uning tarkibida quyidagi elementlarni ajratamiz: Bilimlar tizimi, tushuncha, termin, faktlar, qonuniyatlar, nazariyalar, ko’nikma-malakalar tizimi, ijodiy faoliyat tajribasi, munosabatlar tizimi.

O’quv materiallarining shakllari ko’p. Ulardan biri o’quv topshirigidir. U qator hususiyatlarga ega: ularda o’rganilgan o’quv materiali mazmuni ham aks etgan, didaktik loyihada bolalarning o’quv-biluv faoliyati ham moddiylashtiriladi; didaktik loyihalarda o’quv-biluv faoliyati usullari ham beriladi.

O’quv materialini loyihalashning an`anaviy usullaridan biri mashqdir.

O’quv maqsadlari va vazifalarini loyihalash.

Ta`limni qanday qilib kafolatlangan natijaga olib keluvchi o’ziga xos texnologik jarayonga aylantirish mumkin? Qanday qilsa oddiy pedagog o’qitishda yuqori samaraga erisha oladi?

Sanoatda zamonaviy texnologiya mexnatni keng taqsimlashni ko’zda tutadi. Mahsulotni loyihalash va uni tayyorlash texnologiyasini yuqori malakali mutaxassislar amalga oshiradi. Bunda. Avvalo, barcha ikir-chikirlarini aniq, uzil-kesil ifodalaydigan, nima va qanday tayyorlanishi ko’rsatilgan loyiha ishlab chihiladi, shundan keyingina mahsulotni tayyorlash va ishlab chiqarishni tashkil etish boshlanadi.

Muayyan vazifani bajaruvchi ishchilar texnik xujjatlarning talablariga qat`iy rioya qiladilar. Natijada o’rta miyona mahorat bilan ancha murakkab vazifani bajarishga imkon yaratilib, tayyor mahsulotning yuqori sifati ta`minlanadi.

PT da ham o’qitish jarayonini loyihalash bosqichiga va avvalo, ta`limning kutilajak natijalariga alohida e`tibor qaratiladi. Texnologik yondashuvning dastlabki bosq0ichida didaktik vositalarni ishlab chiqishni bir guruh tajribali uslubchi o’qitiuvchilarga topshirish maqsadga muvofiq bo’ladi.

PT ning o’ziga xos hususiyati shundan iboratki, unda o’quv maqsadlariga erishishni kafolatlaydigan o’quv jarayoni loyihalashtiriladi va amalga oshiriladi. Texnologik yondashuv ., eng avvalo, tasvirlash emas, balki loyihalashtirilgan natijalarni amalga oshirish imkonini beruvchi amaliy ko’rsatmali tuzilmada o’z ifodasini topadi.

PT ni tushunish uchun asosiy yo’li anik belgilangan maqsadlarga qaratilganlik, ta`lim oluvchi bilan muntazam o’zaro aloqani o’rnatish. PT ning falsafiy asosi hisoblangan ta`lim oluvchining hatti-harakati orqali o’qitishdir.

Pedagog o’z oldiga o’quvchilar materialning mazmunini tushunib, o’zlashtirib olishsin, ma`lum bilimlarni egallabamaliyoitda qo’llashga o’rgansin, degan maqsadni qo’yadi.