O'zbekiston respublikasi xalq ta'limi vazirligi n. Mahmudov, A. Nurmonov, A. Sobirov, I. Hojaliyev

egalik shakllari 
kelishik shakllari 
bog’lamalar 
-i, (im) 
-ning 
-man,-san, -dir 
-ng (-ing) 
-ni 
bo’moq, 
hisoblamoq, 
sanalmoq 
-i (-si) 
-ga, -ka, -qa, -ga 
 
-miz (-imiz) 
-da 
 
-lari 
-dan 
 
97-mashq mavzuni mustahkamlash uchun berilgan boiib, bu mashqda 
berilgan gaplarni ko'chirib, munosabat shakllarining ostiga chiziladi. Namuna: Jon 
do’sting jonidan kechsa ham, mol do'sting molidan kechmas. 99-mashq ham 
o'quvchilarning ismlarning munosabat shakllarini nutqda qo'llash malakasini 
o'stirish uchun mo'ljallangan bo'lib, nuqtalar o'rniga mos munosabat shakllari 
qo'yib ko'chiriladi. Namuna: Ra'noning koptogi. 
Uyga vazifa: 100-mashq. Uyda 
«Bog'da»
sarlavhali matn tuzish. 
30-dars 
EGALIK SHAKLLARI VA ULARNING IMLOSI 
 
Darsning maqsadi: 
a) ilmiy maqsad — egalik shakllari haqida ma'lumot berish; 
b) tarbiyaviy maqsad — halollik, vijdonlilik tuyg'ularini tarbiyalash; 
d) rivojlantiruvchi maqsad — o'quvchilarning savodxonligini o'stirish. 
Darsning jihozi:
jadval, mavjud texnik vositalar.
Darsning rejasi: 
1. Egalik qo'shimchalari. 
2. Egalik qo'shimchalarining imlosi. 
Dars quyidagi jadvalda berilgan topshiriqni bajarish bilan boshlanadi. 
men… biz… 

---

37 
sen… kitob… siz… kitob… 
u... ular…
Berilgan jadvaldagi nuqtalar o'rniga mos qo'shimchalarni qo'shib birikma 
hosil qilinadi. So'ng o'quvchilar nima uchun yuqoridagi qo'shimchani qo'shganini 
izohlaydilar. Namuna; 
Mening kitobim 
(bu birikmada tobe qismga kelishik, hokim 
qismga egalik qo'shimchasi qo'shilgan). So'ng o'qituvchi jadvalda berilgan egalik 
qo'shimchalari asosida nazariy ma'lumotni bayon qiladi. 
Unli bilan tugagan so'zlarga 
-m, -ng, -si; -miz, -ngiz, -lari
qo'shimchalari, 
undosh bilan tugagan so'zlarga 
-im, -ing, -i; -imiz, -ingiz, -lari 
qo'shimchalari 
qo'shilishi aytiladi va mustahkamlash uchun 101-mashqbajariladi. Namuna: onam, 
onang, onasi. 102-mashq kim to'g'ri izohlash bo'yicha o'yin o'tkaziladi. Buning 
uchun sinf o'quvchilari 3 ta guruhga bo'linadi. Har bir guruhga mashqda berilgan 
ikkita birikma beriladi. Guruh a'zolari 
«Esda saqlang!»
ruknida berilgan qoidani 
o'qib, birikruani qanday izohlash kerakligini aniqlaydi va 1 ta vakil taxtaga 
birikmani yozib, izohlab beradi. Eng sodda, aniq, tushunarli izohlagan guruh 
g'olib sanaladi.
Namuna: