O’QUV-USLUBIY MATERIALLAR
I.1. Tayanch tushunchalar bo’yicha vizual materiallar:
1-slayd
Gnoseologiya - yunoncha gnozis - bilim, ilm; Logos - ta’limot, nazariya demakdir. Falsafaning tarkibiy qismi, bilish nazariyasi, bilishning umumiy qonuniyatlari, usullari to’g’risida bahs yurituvchi falsafaning aloxida soxasi.
Ong - yuksak darajada tashkil toptan materiyaning ya’ni insoi miyasining maxsuli bo’lib, uning xususiyati vokelikni aks ettirishdan iboratdir. Ong - akl, tafakkur, falsafadagi markaziy kategoriyalardan biri.
Ongsizlik - ongning genetik jixatidan talkini. Ongsizlik birlamchiligini bildirib u o’ziga xos xususiyatga ega ekanligini, inson faoliyati va xatti-harakatida muayyan darajada rol uynashini tan olishni takozo etadi.
Rux - ma’naviy-ruxiy, nomoddiy ibtidoni ifodalovchi falsafiy tushuncha.
|
slayd
Bilish - insonning o’zining kurshagan dunyoga bo’lgan muposabatlaridan biridir.
Xissiy bilish - inson bilishining dastlabki bosqichi bo’lib, miyada predmet va xodisalarning bslgilari, signallari va xissiy obrazlarining xosil bo’lishidir.
Mantikiy bilish - inson borliqni akliy bilishidir.
haqikat - inson bilimlarida borliqning to’g’ri ii’ikos etishi, predmet va xodisalar asli qanday bulsa ularni inson uz miyasida xuddi shunday in’ikos ettirgan bilimlaridir.
Nisbiy haqikat - borliqdagi narsa va xodisalar to’g’risidagi taxminan to’g’ri, lekin tulik bulmagan, bilish jarayonimizda tuzatilib, to’ldirilib borilishi bilimlardir.
Mutlak haqikat - borliqdagi narsa va xodisalar haqidagi tulik anik mukammal bilimlardir.
|
slayd
Kuzatish - harakat uzgarish va rivojlanishdagi ma’lum ob’sktni tabiiy sharoitda u qanday bulsa, shu xolisa dikkat bilan, belgilapgap vaqt ichida, ma’lum maqsad asosida kuzdan kechirib borishdir.
Eksperiment - o’rganilayotgan predmet yoki xodisani uz xolida, lekin sun’iy yaratilgan sharoitda kuzatishdir.
Analiz - bir butunni qismlarga, bulaklarga, tomonlarga va elementlarga ajratib, ularning x,ar biri nima ekanligini bilishdir.
Sintez - analiz tufayli ajratilgan bulaklar tomonlar, qismlar, elementlarni o’zaro biriktirib, ularni bir butun xoliga keltirishdir.
Umumlashtirish - tadqiqot olib borilayotgan bir qancha predmet ski xodisalarga xos bo’lgan tomonlari, xususiyatlari va xossalarini fikrda e’tibordan sokt kilib,
|
tadqiqot uchun zarur bo’lgan birorta belgi yoki xususiyatni mavxum xolatga keltirishdir.
Konkrstlashtirish - oldingi butun belgi va xususiyatlarni yana predmet yoki xodisalar bilan boglab shu predmet yoki xodisa haqida anik bir fikr xosil kilishdir.
Induksiya - tadqiqotchi uz tafakkuridan tekshirayotgan predmet ski xodisalar to’g’risidagi bir qancha juz’iy faktlardan, ular haqidagi ayrim bilimlardap umumiyrok bilimni xosil qiladi.
Deduksiya - fikrda umumiy bilimlarda juz’iy, qisman bilimlarga kelishdir.
|
slayd
Tarixiylik - o’rganilayotgan predmet yoki xodisaning paydo bo’lish, rivojlanish va yemirilish jarayonlari birligini uning tarixiy taraqqiyot jarayonida boshqa vokealar bilan aloqadorligini nazariy bilishga oid usuldir.
|
Do'stlaringiz bilan baham: |