О‘zbekiston respublikasi

 

Operatsion tizim fayl tizimini havfsizligini ta’minlash 

Asosan  Linux  operatsion  tizim  dagi  barcha  ma‘lumotlar  fayl  ko‘rinishida  saqlanadi.  Misol 

uchun  matn  fayllari,  ishga  tushadigan  (exe)  fayllar  yoki  dasturlar  va  hakozo.  Fayllarni  quyidagi 

tiplarga ajratishimiz mumkin: 

-         Direktoriyalar (Directories); 

-         Maxsus fayllar (Special files) – bu fayllar asosan /dev da joylshgan bo‘ladi; 

-         Linklar (Links) – ya‘ni fayllarning daraxtsimon joylashishi; 

-         Domenlar (soketlar) (Domain) – bu fayllar tarmoq bilan ishlaydigan va ruhsatlarni                         

boshqaradigan fayllar hisoblanadi; 

-         Pipe fayllar (Named pipes) – tarmoq soketlarisiz ishlashni ta‘minlaydigan fayllar; 

Chmod buyruqlari haqida 

Chmod  buyruqlarida  000-777  kombinatsiya  mavjud  bo‘ladi.  000-kombinatsiyasi  –hamma 

huquqlar olib tashlangan (o‘qish ,yozish) dostup yo‘q. 777-kombinatsiyasi-hamma huquqlarga ega. 

100-  egasi  ishlatilishi  mumkin  ya‘ni  ko‘rishi  mumkin.  Birinchi  son  foydalanuvchiga  tegishli, 

ikkinchisi guruhga tegishli,uchinchisi qolganlariga tegishli. Bunda 4-o‘qish, 2-yozish(o‘zgartirish),   

1-ishlatish.  700-  foydalanuvchini  o‘zi  o‘qiydi,  o‘zgartiradi  va  bajaradi.  4+2+1=421.  644-

foydalanuvchi o‘qiydi, o‘zgartiradi, guruh va qolganlar faqat o‘qiydi.