TCP/IP parametrlarini o‘rnatish
Keyingi bosqich – tarmoq tarkibiy tuzilmasi utilitlari yordamida TCP/IP parametrlarini
o‗rnatish. Buning uchun terminal oynasini oching, o‗zak foydalanuvchi rejimiga o‗ting va quyidagi
buyruqni kiriting:
$ netcfg
Natijada tarmoqning tarkibiy tuzilmasi oynasi ochiladi,
Tarmoq tarkibiy tuzilmasining Network Configurator muloqot oynasi
Bu oynaga tarmoq haqida tizimli ma‘lumotlarni berish kerak. Bular quyidagi ma‘lumotlar.
Nom, domen kompyuter manzili hamda DNS-server.
Tarmoqdagi boshqa kompyuterlar nomi va manzili.
31
Har qaysi tarmoq interfeysini qo‗llovchi usul ishlatish.
Trafik yo‘naltirish usuli.
Mavjud tarmoq bilan bog‗lanish yaratiladigan bo‗lsa, kerakli ko‗pgina ma‘lumotlarni tarmoq
ma‘muridan olish mumkin (parametrlarni o‗qituvchidan aniqlang). Agar yangi tarmoqni ochishni
rejalashtirsangiz, u holda siz uchun TCP/IP tarmoqlarida ishlash asoslari va tarmoqni loyihalash
bosqichlari bilan tanishishingiz zarur bo‗ladi.
Bu savol bo‗yicha qoniqarli ma‘lumotlarni Linux Network Administrator's Guide
yuriqnomasini http : / /WWW. Linuxdoc.org/LDP/nag2 manzilidan olish mumkin.
Nomni o‗rnatish:
Birinchi qadam – kompyuter va server nomlarini konfiguratsiyalash. Bu amal tarmoq
konfiguratsiyalari muloqot oynasi ochilishida o‗z-o‗zidan xosil bo‗luvchi Names (Nom) panelida
bajariladi.
Kompyuterni to‗liq nomi: kompyuter nomi plyus domen to‗liq nomi. U tarmoqda yagona
bo‗lishi kerak
Kompyuterga o‗rnatiladigan domen. Masalan, agar kompyuteringizning to‗liq domen nomi
linuxl. Sybex. Com bo‗lsa, u holda domenning tarmoqdagi nomi Sybex. Com. Internet-serverlari
bo‗lmagan lokal tarmoq kompyuterlari uchun Domen nomi juda zarur hisoblanmaydi, masalan,
Web-serverlarda.
Serverlar nomi: kompyuterlar ro‗yxati (har satrga bittadan) tarmoqda domen nomlari servisi
ta‘minlaydi. Domen nomlari servisi barcha tarmoqlarda ishlatilmaydigan tashqi va ichki tarmoq
tizimlari nomi (masalan,Internet) ni qidirishni osonlshtiradi. Agar server nomlarini hisobga olish
zarur bo‘lsa, ularni IP-manzillarida aks ettirish kerak. Server nomlari bilan ishlash IP-manzilda
domen nomlari almashtirish bilan olib boriladi. Agar ro‘yxatda server nomlari IP-manzilda emas,
balki domenlarda ko‘rsatilgan bo‘lsa, u holda tizim server nomi bilan bog‗lana olmaydi.
Xost topshirig‘i:
Keyingi bosqichda oynada berilgan komyuterlar xost-jadvali chiqariladi. Хост-jadval,
находящаяся в файле /etc/hosts faylida joylashgan bo‗lib, nomni ko‗rish uchun juda qulay shaklga
ega. Fayl jadvali nom va ularga bog‗liq bo‗lgan IP-manzillari ro‗yxatidan iborat. Unchalik katta
bo‗lmagan tarmoqlarda hususiy serveriga ega bo‗lmagan domen nomlari uchun jadval tarmoqdagi
barcha kompyuterlar manzillaridan tuziladi. Lokal tarmoqqa birlashtirilgan kompyuterlar uchun
hech bo‗lmaganda ikkita yozuv bo‗lishi kerak.
Lokal xostga yozish.
Kompyuterni o‗z nomi va IP-manzilini yozish.
Yozuvni ro‗yxatga qo‗shish uchun Add (Qo‗shish) tugmasini bosing. Rasmda ko‗rsatilgan
muloqot oynasi ochiladi.
Bu oynada uchda maydonni to‗ldirish kerak. Konfiguratsiyalanadigan kompyuter IP-manzili
va to‗liq nomi to‗ldirilishi kerak (masalan, linuxl.mommabears.com). Nicknames (Psevdonim,
32
Laqabi) maydoniga kompyuter alternativ nomini probellar bilan ajratilgan holda ko‗rsatish mumkin.
Ko‗pincha tizim ma‘murlari bu maydonga kompyuterni aniq nomini kiritadilar (linuxl holatida.
Mommabears. Com - bu linux1 nomi). Keyin Done (Tayyor) tugmasini bosing.
Xost-kompyuter qo‗shimchasi
Xost-jadvalni yozuvlarini to‗g‗rilash yangi yozuvlarni qo‗shishni taqazo etadi. Buning uchun
mavjud yozuvni ko‗rsatish va Edit (O‗zgartirish) tugmasini bosish yetarli. Muloqot oynasi ochiladi.
Bu yerda ham xost-jadvalga qo‗shimcha to‗ldirganimiz singari uchta maydon bor. Yozuvni
to‗g‗rilagandan so‗ng, o‗zgartirishlarni xost-jadvalga joylashtirish uchun Done tugmasini bosing.
Tipik xost-jadval
Interfeyslarni boshqarish:
Navbatdagi panel tizimning tarmoq interfeysini konfiguratsiyalash uchun mo‗ljallangan.
Interfaces (Interfeyslar) tugmasini bosing. Bular modemli РРР-birlashtirish, Ethernet platalari
yordamidagi Ethernet birlashtirish va Token Ring bilashtirishlaridir. O‗z-o‗zidan jadvalga hech
33
bo‗lmaganda bitta 1о (tarmoq bo‗lmaganda Linux ishlashi uchun teskari lokal bog‗lanishi yozuvi)
yozuvini oladi. Har qanday interfeysga mos keluvchi IP-manzil mavjud.
Yangi interfeys qo‗shish uchun Add tugmasini bosing. Muloqot oynasidan qo‗shilayotgan
interfeys tipini tanlang.
Tarmoq platalari uchun modullarni o‗rnatishda tanlangandek lokal tarmoqlar uchun ham
qurilmaning tipi tanlanadi. Shubhasiz bu Ethernet interfeysidir.
Interfeys tipidagi muloqot oynasini tanlash
[OK] tugmasi bosilishi bilan muloqot oynasi paydo bo‗lib, unda interfeys xossalari
ko‗rsatiladi. Shunaqa oyna Ethernet uchun rasmda ko‗rsatilgan
Ethernet interfeysining tarkibiy tuzilmasi
Minimum, interfeys IP-manzili va tarmoq niqobini ko‗rsatish. Faqat bitta tarmoq interfeysi
mavjud bo‗lsa, u holda ushbu kompyuter uchun IP-manzil Names va Hosts panellarida ko‗rsatilgan
manzil bilan ustma-ust tushishi kerak. Ruxsatli kirish opsiyalarini sanaymiz.
Activate Interface at Boot Time (Dastlabki yuklashda interfeysni faollashtirish).
34
Kompyuter yuklanganidan keyin ixtiyoriy vaqtda tarmoqqa kirish mumkin ekanligi
ko‗rsatiladi. Berilgan opsiya o‗rnatilmagan bo‗lsa, tarmoqqa kirishni qo‗lda to‗g‗rilash kerak
bo‗ladi.
Allow Any User to (De)activate Interface (Istalgan foydalanuvchiga interfeysni faollashtirish
(faollashtirmaslik) imkoniyatini beradi). Odatda faqat root foydalanuvchisigina tarmoq interfeysini
faollashtishi yoki aksincha faollashtirmasligi mumkin. Ixtiyoriy foydalanuvchi bu ishlarni dial-up
interfeysi uchun bajarishi mumkin, masalan РРР (foydalanuvchi tarmoq bog‗lanishini o‗rnatishi
yoki bekor qilishi mumkin). Agar so‗z faqat Ethernet-bog‗lanish haqida borayotgan bo‗lsa va
dastlabki yuklashda interfeys faollashsa, u holda ushbu opsiyani uzib qo‗yish mumkin.
Interface Configuration Protocol (Interfeys konfiguratsiyali protokol). Agar tarmoq lokal yoki
chetlashtirilgan (ВООТР orqali) DHCP-serverga kirishni rejalashtirsa, berilgan kompyuter uchun
IP-manzil yoki tarmoq niqob zarurati yo‗q. Agar DHCP-serveri mavjud bo‗lmasa, unda None
(Yo‗q) opsiyasini tanlang. Aks holda tarmog‗ingizda mavjud bo‗lgan DHCP-serveridan birortasini
tanlang.
Interfeys o‗rnatilganidan so‗ng, Done (Tayyor) tugmasini bosing. Rasmda ko‗rsatilgan
oynadan siz tanlash bilan tezda interfeysni faollshtirishingiz va Activate (faollashtirish) bosishingiz
kerak.
Yo‘naltirgichlarni sozlash:
Tarmoq tarkibiy tuzilmasini Yo‘naltirgichlarini sozlashni yakunlovchi qadami. Routing
(Yo‘naltirirish) tugmasini bosing shunda oynaning yuqori qismida Yo‘naltirirish jadvallari paneli
paydo bo‗ladi. Yo‘naltirish jadvali kompyuterga tarmoqning turli qismlaridagi ma‘lumotlarni
qanday Yo‘naltirish xabarlarini yetkazish maqsadida ishlatiladi.
Agar tarmoqda o‗z-o‗zidan shlyuz ishlatilsa, unda shu shlyuz IP-manzilini ko‗rsatish yetarli
bo‗ladi. Agar kompyuterda bittadan ortiq tarmoq platasi bo‗lsa, ular ichidan shlyuzga ulanganini
tanlashga to‗g‗ri keladi (masalan, eth0 yoki ррр0) Default Gateway Device (O‗z-o‗zidan shlyuz
qurilmasiga) sifatida. Boshqa qurilmalar lokal tarmoq Yo‘nalishining statik (doimiy) holida
foydalaniladi.
35
Ethernet-interfeysni faollashtirish
Marshrutlashtirish panellari jadvali
Aytaylik, kompyuterda ikkita Ethernet platasi mavjud bo‗lsin: birinchisi (eth0)
korparatsiyasini bosh tarmog‗i bilan, ikkinchisi (ethl) unchalik katta bo‗lmagan qandaydir dasturiy
36
ta‘minotni testlash (sinash) uchun ishlatiladi. Edit Static Route (Doimiy Yo‘nalishni o‗zgartirish)
muloqot oynasiga ega bo‗lish uchun Add (Qo‗shish) tugmasini bosing. Ushbu oynada ichki doimiy
Yo‘nalishni bering, buning uchun ethl platasidan foydalaning va Done tugmasini bosing.
Yo‘naltiruvchi konfiguratsiya eth0 platasiga ulangan shlyuzni o‗z-o‗zidan va eth1 platasiga
ulangan tarmoq testi uchun doimiy Yo‘nalishni qo‗shib yuboradi.
Kompyuterga qo‗shilgan va foydalanilib turiladigan Ethernet lokal tarmog‗i doimiy
Yo‘nalishiuchun
Doimiy marshrutlarni qo‗llanilishi
37
Bir nechta yo‗nalishlar
Do'stlaringiz bilan baham: |