O‘zbekisтon respublikasi

Diametri va toifasiga bog‘liq ravishda arqon uchun uzuvchi zo‘riqishlar

Arqon diametri, mm	Arqon uchun uzuvchi zo‘riqishlar, N
	Maxsus arqon	Mustahkamligi oshirilgan arqon	Oddiy arqon
9,6	704	631	-
11,1	835	745	680
12,7	1101	994	907
14,3	1361	1228	1121
15,9	1740	1449	1323
19,1	2368	2017	1842
20,7	2731	2318	2117
23,9	3550	3091	2822
28,7	4830	4250	3880
31,8	5852	5157	4725

4. 
   – jadval
   

Po‘lat arqonlarning texnik tavsiflari

Diametr, mm		Simning cho‘zilishdagi mustahkamlik chegarasiga (N/mm^2) bog‘liq ravishda arqonning uzilish zo‘riqishi (N)
arqon	sim	130	140	150	160	170	180
Arqon 6x19 =114 simli va bitta organik o‘zakli
6,2	0,4	-	1700	1820	1940	2070	2190
9,7	0,6	3560	3830	4100	4380	4650	490
11	0,7	4840	5210	5690	5960	6340	6710
12,5	0,8	6330	6810	7310	7790	8270	875
14	0,9	8000	8620	9220	9850	10450	11050
15,5	1	9800	10600	11350	12150	12900	13650
Arqon 6x37 =222 simli va bitta organik o‘zakli, kran va polispastlar uchun
8,7	0,4	-	3200	3430	3660	3890	4120
11	0,5	4630	4990	5340	5700	6060	6420
13	0,6	6990	7200	7120	8240	8730	9260
15,5	0,7	9100	9790	10450	11150	11850	12550
17,5	0,8	11800	12750	13700	14600	15500	16450
19,5	0,9	15000	16150	17300	18450	19650	20800

7 bob bo‘yicha nazorat savollari

1. 
   Yuklar xavflilik xususiyati bo‘yicha qanaqa guruhlanadi?
   
2. 
   1, 2 va 3 - guruhlarga qanaqa yuklar kiradi?
   
3. 
   4, 5, 6 va 7- guruhlarga qanaqa yuklar kiradi?
   
4. 
   Yuklar massalari bo‘yicha nechta kategoriyaga bo‘linadi?
   
5. 
   Хavfli yuklar halqaro me’yorlar talablari bo‘yicha qanaqa guruhlanadi?
   
6. 
   Korxonalarda transport ishlarini to‘g‘ri tashkil qilish uchun qanaqa tadbirlarni amalga oshirish zarur?
   
7. 
   Yuklarni tashishda xavfsizlikni ta’minlash uchun nimalarga e’tibor berish kerak?
   
8. 
   Хavfli sharoitlarda yuklarni tashishga qanaqa talablar qo‘yiladi?
   
9. 
   Тransport vositasining harakatlanishdagi ustivorligi nima?
   
10. 
    Yuk tashish vositalarining texnik holatiga qo‘yiladigan xavfsizlik talablari nimalardan iborat?
    
11. 
    Тransport vositasi haydovchisiga qanaqa talablar qo‘yiladi?
    
12. 
    Odamlarni transport vositalarida tashishga qanaqa xavfsizlik talablari qo‘yiladi?
    
13. 
    Yuklarni qo‘lda yuklash-tushirish va tashishdagi asosiy xavfsizlik talablari nimalardan iborat?
    
14. 
    O‘n sakkiz yoshga to‘lmagan shaxslar uchun yuklarni ko‘tarishga va tashishga ruxsat etilgan me’yorlarni keltiring?
    
15. 
    Yuklash-tushirish ishlarini bajarganda yuzaga keladigan asosiy xavfli omillar nimalardan iborat?
    
16. 
    Yuklash-tushirish maydonchasiga va materiallarni saqlashga, joylashtirishga bo‘lgan xavfsizlik talablari nimalardan iborat?
    
17. 
    Kranning xavfli hududi qanday aniqlanadi?
    
18. 
    Kranlar xavfsizlikni ta’minlashning qanaqa injener-texnik uskuna va vositalari bilan to‘la ta’minlangan bo‘lishi kerak?
    
19. 
    Yuk ko‘tarish-tushirish mashina va mexanizmlarini ro‘yxatga olish tartibi qanaqa?
    
20. 
    Qanaqa yuk ko‘tarish-tushirish mashina va mexanizmlari (kranlari) texnik nazorat organlarida ro‘yxatdan o‘tkazilmaydi?
    
21. 
    Yuk ko‘tarish-tushirish mashina va mexanizmlarini texnik ko‘rik va sinovdan o‘tkazish tartibi qanaqa?
    
22. 
    Kranlarda statik sinov o‘tkazish maqsadi va tartibi qanaqa? 23.Kranlarda dinamik sinov o‘tkazish maqsadi va tartibi qanaqa?
    

24. 
    Yuk ko‘tarish-tushirish mashina va mexanizmlarining qismlarini texnik tekshirish va sinovdan o‘tkazish maqsadi va tartibi qanaqa?
    
25. 
    Arqonlarning qanaqa toifalari bor?
    
26. 
    Qanaqa holatdagi po‘lat arqon ishga yaroqsiz hisoblanadi? 27.Stropalardagi zo‘riqishni aniqlash ifodasini keltiring.
    

28.Yuk ko‘tarish mexanizmlaridagi barabanning eng kichik ruxsat etilgan diametri qanaqa ifoda bilan aniqlanadi?

ILOVALAR

№ ish o‘rnidagi mehnat sharoiti xaritasi

3.1 – ilova

Mehnat jarayoni va ishlab chiqarish muhiti omillari	Omilning gigiyenik me’yori, (EYuK, EYuD)	Omilning mavjud miqdori	Mehnat sharoiti sinfi	Omilning ta’sir etish vaqti, %
1	2	3	4	5
Kimyoviy omillar: 1.1. Zararli moddalar, 1.2; 1.3; 1.4; 1.5 bo‘limlardagidan tashqari. O‘tkir, bir yo‘nalishda ta’sir qilish mexanizmiga ega moddalar. Qo‘zg‘atuvchanlik xususiyatli ta’sir qiluvchi moddalar. Allergenlar. Konserogenlar. Metallar, metall oksidlari.
Biologik omillar: Mikroorganizm-produtsentlar, tirik hujayralar va mikroorganizm sporalarini o‘z ichiga olgan preparatlar. Oqsil moddali preparatlar. O‘ta xavfli infeksiyalar patogen mikroorganizmlari bilan ishlash. Boshqa turli yuqumli kasalliklarni qo‘zg‘atuvchi patogen mikroorganizmlar bilan ishlash.
Fizik omillar: Fibrogen ta’sirga ega aerozollar. Shovqin. Mahalliy titrash. Umumiy titrash. Infratovush. Ultratovush. Elektromagnit nurlanishi: Doimiy magnit maydoni. Elektrostatik maydon. Sanoat chastotali (50 Gs)li elektr maydoni.

3.1 – ilova davomi

1	2	3	4	5
Sanoat chastotali magnit maydoni. Radiochastota diapazonidagi elektromagnit nurlanishi. Lazer nurlanishi. Ionlashtiruvchi nurlanish. Mikroiqlim: Yilning issiq davrida: Havo harorati. Havo harakat tezligi. Havoning nisbiy namligi. Harorat indeksi. Issiqlik nurlanishi. II. Yilning sovuq davrida: Havo harorati. Havo harakat tezligi. Havoning nisbiy namligi. 3.10. Yoritilganlik: Тabiiy yoritish. Ish yuzasining yoritilganligi. Yorug‘lik manbaining ko‘zni qamashtiruvchi yarqiroqligi. Qaytgan ko‘zni qamashtiruvchi yarqiroqlik. Yoritilganlikning tez-tez o‘zgarib turishi (pulsatsiyasi). Ultrabinafsha radiatsiya. 3.11. Atmosfera bosimi: Oshiqcha (atm). Past (m. dengiz sathi yuzasidan). Mehnat og‘irligi: Jismoniy (fizik) dinamik yuklanish: Mintaqaviy yuklanish. Umumiy yuklanish. Qo‘lda ko‘taradigan va ko‘chiriladigan yuk massasi. Stereotip ish harakatlari: Lokal (mahalliy) yuklanishda. Mintaqaviy yuklanishda. Statik yuklanish. Ishlashdagi gavda holati. Gavda egilishi. Fazodagi harakatlanish.

1. – ilova davomi

   1	2	3	4	5
   Mehnatdagi zo‘riqish: Intellektual yuklanishlar: Ishning mazmun-mohiyati. Signallarni qabul qilish. Тopshiriqning murakkablik darajasi. Bajariladigan ish tavsifi. Sensor yuklamalar: E’tibor bilan kuzatishning davomiyligi. Signal(tovush)ning jadalligi. Bir vaqtda kuzatiladigan ishlab chiqarish obyektlari soni. Ko‘rish analizatorining yuklanishi: farqlash obyekti o‘lchamlari; optik uskunalar bilan ishlash; v) videoterminal ekranini kuzatish. 5. Eshitish analizatori yuklanishi. Emotsional yuklanish: Mas’uliyat darajasi. Хatolarning ahamiyati. Shaxsiy hayot uchun tavakkal darajasi. Boshqa shaxslar hayoti uchun tavakkal darajasi. Yuklanishlar monotonligi: Oddiy topshiriqni yoki ko‘p marotaba takrorlanadigan operatsiyalarni bajarishdagi elementlar soni. Oddiy topshiriq yoki ko‘p marotaba takrorlanadigan operatsiyalarning davomiyligi (sek.) Ish tartibi: Ish kuninig haqiqiy davomiyligi. Ishning smenaliligi.

2. 
   – ilova
   

Mehnat sharoitini zararlilik va xavflilik darajasi bo‘yicha baholash xaritasi

Omillar

Mehnat sharoiti sinflari

1- sinf, maqbul

2- sinf, yo‘l qo‘yiladigan

3- sinf, zararli

4- sinf, xavfli

3.1 1- darajali

3.2 2-darajali

3.3 3- darajali

3.4 4-darajali

Kimyoviy

Biologik

F I Z I K

Aerozollar, F^*.

Shovqin

Mahalliy titrash

Umumiy titrash.

Infratovush

Ultratovush

EMN^**

Ionlashtiruvchi nurlanish

Mikroiqlim

Yoritilganlik

Mehnat og‘irligi

Mehnatdagi zo‘riqish

Mehnat sharoitini umumiy baholash

* – fibrogen ta’sir qiluvchi.

** – elektromagnit nurlanish.

3.