O`zbekistоn respublikasi

Редукцияланмаган партеногенез. Редукцияланмаган партеногенез – бу муртакни диплоид хромосомали тухум ҳужайрадан ҳосил бўлишига айтилади. Редукцияланмаган партеногензда тухум ҳужайра, синергид, антипод ва марказий ҳужайра ядроларидаги хромосомалар диплоид тўпламга эга бўлиб, муртак халтанининг ҳосил бўлишида мейоз рўй бермаслиги билан характерланади.
Редукцияланмаган партеногенез асосан доимий ҳисобланиб, мева ҳосил қилишни тўла таъминлайди. Редукцияланмаган партеногенез натижасида юзага келган ўсимлик она ирсиятига хос бўлиб, ўзининг партеногенетик тарзда кўпайиш хусусиятини авлоддан-авлодга беради.
Редукцияланмаган партеногенез редукцияланган партеногенездан фарқланиб, у чангланишга боғлиқ эмас. Кўп ҳолатларда муртак ва эндоспермни ривожланиши Alchemilla, Taraxacum каби туркум ўсимликларда гуллашгача ғунчалик давридан бошланади. Айрим Poa, Petentilla каби туркум ўсимликлардагина меъёридаги уруғ ҳосил бўлиши учун чангланиш ва бунинг натижасида ҳосил бўладиган чанг найини муртак халтага кириши ва муртак халтадаги иккиламчи ядро билан уруғланиши зарур бўлади.
Баъзан Rudbeckia, Zephyranthus туркумидаги ўсимликларда редукцияланмаган партеногенез ҳолатидаги чангланишда спермий тухум ҳужайрага тушиши мумкин ва унинг ядроси билан қўшилмай унинг ёнида ўзи мустақил бўлина бошлайди. Бунинг натижасида дипоид ядроли муртак билан гаплоид ядроли химер муртаклар ҳосил бўлади. Юқоридаги спермий ядролари билан диплоид тухум ҳужайранинг бўлиниш ҳолатини семигамия дейилади.
Псевдогамия билан боғлиқ бўлмаган ҳолдаги редукцияланмаган партеногенез Жцел (Juel) томонидан 1898 йили биринчи марта Antennaria alpina ўсимликда кейинчалик бошқа гулли ўсимликларда ҳам рўй бериши кузатилган. Редукцияланмаган партеногенезда сифатсиз чанг доналарини ҳосил бўлиши ва муртак халтани ҳосил бўлишида мейоз бўлиниш бўлмаслиги характерли белги ҳисобланади. Бунинг натижасида диплоид тухум ҳужайрали муртак халта ҳосил бўлади, ундан уруғланишсиз диплоид муртак юзага келади.
АПОГАМЕТИЯ
Апогаметия бу – муртакни тухум ҳужайрадан ташқари, оналик гаметофитнинг синергид ва антипод ҳужайраларидан ҳосил бўлиши билан характерланади. Гулли ўсимликларда бу ҳодиса кам рўй беради. Апогаметияни редуцирланган ва редуцирланмаган турлари мавжуд.