Умумий эмбриология – чангдон, микроспора, оталик гаметофит, уруғкуртак, макроспора, оналик гаметофити, муртак ва эндосперм, уруғнинг бошқа қисмлари, шу билан бир қаторда гулдаги чангланиш ва уруғланиш шунингдек, апомиксис ва полиэмбриония ходисасини тадқиқ этилмоқда.
Хусусий цитоэмбриология – маданий ва ёввойи ўсимликлар эмбрионал структураларининг тузилиши, ривожланиши ва вазифаларини ўрганади. Бунда олинган маьлумотлар умумий эмбриологиянинг натижалари билан биргаликда эмбриологик қонуниятлар, ғоя ва назарияларни ишлаб чиқишнинг асоси бўлиб хизмат қилади, шунингдек ўрганилаётган ўсимликлар бўйича селекция ва генетика соҳасидаги ишларни олиб боришда манба ҳисобланади.
Қиёсий циоэмбриология – турли систематик гуруҳларга мансуб ўсимликларнинг эмбриологияси бўйича маълумотларни систематик ва филогенетик тузилишлар бўйича тадқиқотларда фойдаланиш мақсадида ишлар олиб боради.
Қишлоқ хўжалик цитоэмбриология – қишлоқ хўжалик амалиётига боғлиқ ҳолда чанг донаси, унинг ҳаётчанглигини сақлаш, чанг найини ўсишига ташқи муҳит омилларини таъсирини ўрганиш, уруғланиш жараёнини бошқариш, муртакни лаборатория шароитида ўстириш, адвентив муртак, сунъий паренокарпия, чангчининг цитоплазматик стериллиги, апомиксис, мос келишлик ва мос келмасликни тадқиқ этиш, амфиплоидия каби бир қатор амалий аҳамият касб этадиган томонларини ўрганади. Бу тадқиқотлар бўйича олинган маълумотлардан эмбриологиянинг умумий қонуниятларига аниқликлар киритилишида ҳам фойдаланилади.
Ўсимликлар цитоэмбриологиясини бошқа фанлар билан алоқадорлиги. Ўсимликлар цитоэмбриологияси морфологиянинг бир тармоғи сифатида шаклланган. Кейинчалик бу ҳақда илмий маълумотлар тобора кўпайиб борган сари мустақил фан сифатида цитология, анатомия, физиология, биокимё, палеонтология ва бошқа бир қатор фанлар билан алоқадорлигини сақлаган ҳолда тобора кенгроқ, чуқурроқ тараққий этиб бормоқда.
Эмбриологиянинг ўзига хос томонлари шундан иборатки, у гулли ўсимликлар дунёсида уруғ ҳосил бўлиш жараёнлари билан боғлиқ бўлган эмбрионал тараққиёт ва ривожланиш жараёнларининг қонуниятларини микроскоп орқали кўриб тадқиқ этади. Бунда албатта цитологиядаги услублардан фойдаланилади. Ўсимликлар цитоэмбриологияси меристема тўқимасидан юзага келадиган, кейинчалик кескин ўзгаришларни ўзида ҳосил қилмайдиган тўқималарни ўрганади. Ўсимликлар цитоэмбриологиясини ўрганиш жараёнида физиологияда қўлланиладиган услублардан ҳам фойдаланилади. Кейинги 50 йил мобайнида генератив органларнинг физиологияси, чангчи ва чанг найини ўсиши, уруғланиш борасида олиб борилаётган илмий тадқиқотлар кўпаймоқда. Шу билан бирга ўсимликлар цитоэмбриологиясида физиологик, биокимёвий характердаги тадқиқотларга тобора эътибор кучаймоқда.
Do'stlaringiz bilan baham: |