119
Äri sāqоv hāldä ilāndi āldigä bāripti. Ilān äridän nimäni eti
širinligini sоrägänäkän, äri γuηγilläp žävāp ejtälmäpti. Qāldirγāč äjtipti:
“Dunjādägi bärčä jäхši еtlärdän qurbäqäni еti širin еkän, dijäpti", - dеpti.
Šundän bujān ilāndi jemiši qurbäqä еti bоlip qālgänäkän.
Koson shevasi
Bir bāräkän bir jоγäkän qädim zämāndä bir kiši bоgänäkän. U kišini
uštä оγli bārikän. Kunlärdän bir kun u kiši āγir käsäl bоlib qālipti, kättä
оγlini čäqirip šunnäj depti: “Oγlim, meni jäšäšdän kоrä оlimim jäqin
qālli. Ägär män оlsäm, gоrimni uč kun päjlejsämmi?” - depti. Оγli: “Jоq
päjlemäjmän”, - depti. Šunnäj kejin u оrtänči оγlini čäqirtiripti.
Lekin
оrtänči оγli häm ātäsini gоrini učh kun päjläškä rāzi bomäpti. U kiši
qättiq xäpä bоpti vä kenžä оγlini čäqiripti: “Оγlim, mäbādā män оlip
qālsäm, gоrimni uč kun päjlejsämmi?” - dеpti. Kenžä оγli uč kun emäs,
jus kun disäjäm päjläškä täjjārligini äjtipti. Ärädän bir nečči kun
оtkännän kejin u kiši оlъptъ. Ātäsidän qālgän merāsni uč оγil
bоlip
āptilä. Lekin ektä kättä оγil mäišät, оjin–kulgigä berilip ketipti.Tez
kundä ulä оzlärigä qäräšli bоgän mirāsni ičib tämām qiptilä. Ulädä hič
nersä qāmäpti. Uläni här kuni birgä mäišät qiläjkān dоslärijäm täjläp
ketipti. Šjnnän kejin ulä ukälärini āldijä kelip pul sоräptilä. Kenžä оγil
äkälärini gäpini qäjtärälmäj ulägä pul beräveripti. Lekin ulä tez kundä bu
puldijäm ičip tämām qipti vä jänä ukälärini āldijä keptilä.
Kenžä оγil ātäsi оlgännän kejin birinči kuni gоrgä bāripti. Bir četkä
otivālip, gоrni päjläj bāšläpti. Bir päjt āsmānnän bir qärä āt tušipti vä
gоrni uč mettä äjnälip ketäjkāndä, kendjä oγil ātti ušlävāpti. Šundä āt
šunnäj depti: “Män ātäjni ātijdim, ātäj оlgännän kejin uni gоrinä zijārät
qilišgä čušgänidim. Ägär kеräj bоp qāsäm, mänä biг jālni tutätäsän”,-
dip jālidän julip beripti-dä, āsmāngä kоtärilipti. Ikkinči kuni bir zängär
āt kelip (kev?), gоrdi uč mättä еjnälip ketejkāndä, оγil unijäm ušlävāpti.
U ātäm jālidän julip berip, kоzdän gājip bоpti. Učinči kuni bir sämän āt
kepti. Ujäm gоrdi uč mättä еjnälip endi ketejkāndä, оγil ušlävāpti. U
ātäm jālidän uč tālä julib berip, kоzdän jоqāliрti. Kenžä oγul ujgä kelip
bu sirdi äkälärigä äjtmäpti. Äkäläri ičip kenžä оγildijäm bār - jоγini
kоkkä sāvuriptilä. Šunnän kejin ulä bоšqä jurtkä bāš āp ketiptilä vä bir
kišigä čоpānlikkä їšgä kiriptilä. Kunlädän bir kun äkäläri kenžä оγilni
120
qоjläni äldigä qāldirip, оzläri šä:ärgä čušip ketiptilä. Ulä šä:ärgä bārip
šunnäj xäbärdi еšitiptilä: ägär kimdäkim āt minän qirq zinälik nārvānnän
čiqip pāššāni qizini qolidän suv ičip, uzugini ālip čussä, pāššā
qizini
оšängä berädi. Ulä ujgä kelip, bu xäbärdi kenžä оγilgä äjtipti. Kenžä оγil
mänijäm ābārijlä, dip jelinsäjäm äkäläri uni ābārmäptilä. Šundä kenžä
оγil qärä ātti jālini tutätipti, ustigä kijimläri minän āt päjdā bopti. U
kijimläni kijip, pāššā särājigä jоl āpti, zinäni āldijä bārip, ātgä bir qämči
uripti, āt 38 zinägä čig‘ipti. Kenžä оγil ātini bāšini qäjirip čušip ketipti
vä heč nersä kormägändäj pādägä qäräp juripti, äkäläri kelip,
bugungi
bоgän vāqijäni gäpiripti. Ikkinči kuni kenžä оγil zängär āt minän bāripti,
39 zinägä čiγip, qājtip ketipti. Učinči kuni sämän āt minän bārip 40
zinägä čig‘ipti. Pāššāni qizidän suv ālip ičipti, qolidän uzugini ālip čušip
ketipti vä pādäsini bāqip jurijvuripti. Pāššā šunnäj bujruq čiqäripti:
“Hämmäni qolini juvdirip čig‘ijlä”, - dip. Lekin 40 zinägä čiqqän
äzämätti tāpāmmäptilä. Pāššā: “Kim qālli, jänä, qolini juvmägän”, -
dipti. Hizmätkārlä bir pādäči qāgänini ejtiptilä. Pādäčinijäm čäg‘irip,
qolini juvdiriptilä vä uni qoligä uzukti kоriptilä. Šunnäj kejin pāššā 40
kečäj-u, 40 kunduz tоj qilip, qizini kenžä оγilgä beripti vä pāššāliγdijäm
tāpširipti. Kenžä оγil ektä äkäsini väzir qilip āpti vä mälikä minän birgä
murāt mäxsätigä jetipti.
Lәtъpә
(prof.E.D. Polivanov Turkiston shevasidan yozib olgan)
Ešäk, ökiz, tüjä äsrätläšipti, ešäk depti: “Doslar, men šu dujnаγa käp
(kelib –
A.S.), bir nä:sä körmästin armanda ketjappan”. Ular soraptї:
“Ni:ni кörmädiη”, - depti. Ešäk еtipti: “Šu vaxxačї:(j) bir їssїq nаnγїnanї
qajmaqqa batїrїр jїjамаdїm”. Ökiz еtipti: “Seniη armanїη armammї?
Meη (mening –
A.S.) armanїmnї ešit, men šu vaxxačї:(j) jaxšї їssїqqanа
šalγam šorpa i:čamїj ketjappa(n)”. Tüjä etädi: “Eköviηniηäm armanїη
e:š nä:sägä turmїjdї. Meη armanїmnї ešitiηnär. Meη armanїm šu
vaxxačїj jaxšї їssїqqanа sandalγa tö:t ajaγїmnї sa::p otїramastїn
ketjappa(n)”.
Do'stlaringiz bilan baham: 
