O`zbekiston respublikasi узбекистон республикаси

Ягона модул системаси
Бинони ҳажмий-планлаштириш параметрларини, конструкция ва қурилиш буюмлари ўлчамларини бир хиллаш (унификация) ягона модул системаси (ЯМС) асосида амалга оширилади. Қурилишда асосий модул (м) деб 1000мм ли ўлчам қабул қилинган. Бино ва йиғма конструкцияларнинг ўлчамлари каррали 1000мм билан белгиланади. Модуллар йириклаштирилган ва майдаланган бўлиши мумкин. Йирик конструкция ва деталларнинг ўлчамлари ҳамда бинонинг ҳажмий планлаштириш ечимлари,йириклаштирилган модулга (60м, 30м, 15м... 2м), нисбатан кичик деталлар ўлчамлари эса майдаланган каррали модулда (12м, 15м, 110м, 1100м) берилади.
Ягона модул системаси йиғма конструкциялар орасидаги тирқиш ва чокларни ҳисобга олган ҳолда, модул ўлчамларининг уч хилини, яъни номинал, конструктив ва ҳақиқий ўлчамларни кўзда тутади.Конструкцияларнинг номинал ўлчамлари LH – бинонинг координата ўқлари оралиғидаги (тирқиш ва чокларнинг тегишли қисми билан биргаликда) масофа.
Конструктив ўлчам LK - эса йиғма элементларнинг лойиҳада кўрсатилган ўлчами ҳисобланиб, номинал ўлчамлардан тирқиш ва чокларнинг нормаллаштирилган катталигига фарқ қилади. Ҳақиқий ўлчам LF - тайёр конструкциянинг амалдаги ўлчами ёки қурилган бинонинг режа ўқлари орасидаги ҳақиқий масофага тенг катталик/


Конструктив элемент ўлчамлари:
1 – конструктив элемент; 2 – тирқиш; а) – номинал ва конструктив ўлчами;
б) – амалдаги ҳақиқий ўлчами


Деворлар ва каркас устунларини координата режа ўқларига боғлаш.
Деворлар ва каркас устунларини координата ўқлари ички деворлари маркази бўйлаб, ташқи деворларда эса деворнинг ички қиррасидан 50 ёки 100 мм га ортиб борувчи масофада ўтади. Четки қаторларда жойлашган устунларда эса режа ўқлари уларнинг маркази бўйича (ўқ бўйича боғлаш) ёки конструктив элементнинг қирраси бўйлаб (нол нуқтада боғланган) ўтади (1.2 - расм) 1.2-расм. Деворлар ва колонналарни координата режа ўқларига боғлаш:
а) кўтариб турувчи деворлари бўйлама турган бино;
б) кўтариб турувчи деворлари кўндаланг турувчи бино;
в) каркасли бино;
I – 4, А, В, V – бинонинг координата ўқлари.