O`zbekiston respublikasi sog`liqni saqlash vazirligi

 

---

49 
 
YUpka qatlam xromatografiya - xloroform-atseton-etanol-25% li ammiak eritmasi 
(20:3:1:20) sistemasidagi Rf – kursatkichi 
 
 
UB-nur yutish spektrlari (0,1M NSL) 
Moddalar nomi 
(

 max), nm 
Amfetamin 
251, 257, 263 
Metamfetamin 
251, 257, 263 
Metilefedrin 
251,257,263 
Norpsevdo-efedrin 
251, 257, 263 
Norefedrin 
251, 257, 262 
Efedrin 
251,257,263 
Efedron 
251 
MDA 
235, 286 
MDMA 
235, 286 
N-etil-MDA 
234, 286 
MBDB 
234, 286 
PMA 
274 
DOB 
295 
Meskalin 
268 
STP (DOM) 
289 

---

50 
8-Маvzu:Psixotrop moddalar. Barbitur kislota hosilalarining fizik-kimyoviy xossalari, 
narkologik ahamiyati, ularning rangli va mikrokristalloskopik reaksiyalari yordamida 
tahlili. 
Ma’ruza rejasi:
1.Psixotrop moddalar. Barbitur kislota hosilalarini fizik-kimyoviy xossalari 
2. Barbitur kislota hosilalarini narkologik ahamiyati, ularning rangli va mikrokristalloskopik 
reaksiyalari yordamida tahlili.
Tayanch iboralar:
Barbitur kislota hosilalari, metabolizm, ekstraksiya, cho`kma hosil qiluvchi 
va rangli reaktsiyalar,mikrokrisstaloskopik reaktsiyalar. 
Barbitur kislota hosilalarining ko‘pi tibbiyot amaliyotida keng 
qo‘llanilmoqda. 
Barbitur kislota
yoki 
malonil mochevina
tibbiyotda 
qo‘llanilmaydi. Ammo uning hosilalari - barbituratlar tibbiyotda 
keng qo‘llaniladi va katta toksikologik ahamiyatga ega.
Barbituratlar tibbiyot amaliyotida tinchlantiruvchi, uxlatuvchi, 
aneteziyada va tutqanoqqa qarshi vositalar sifatida ishlatilib, o‘zida 
giyohvandlik xususiyatini namoyon qiladi. Bular barbitur kislotasi 
hosilasi bo‘lib, asosan malon kislotasi va mochevina yordamida sintez qilinib,
turli radikallarning kiritilishi natijasida 2500 dan ortiq barbituratlar sintez qilingan shulardan 
hozirda butun dunyoda 50 dan ortig‘i tibbiyot amaliyotida qo‘llanilib kelinmoqda. BMT ning 
1971 yildagi 
“Psixotrop moddalar to‘g‘risidagi”
Konvetsiyaga quyidagi barbituratlar xalqaro 
nazoratga 12 xil barbiturat olingan.
II-ro‘yxatga: sekobarbital (1) 
III-ro‘yxatga: amobarbital, butalbital, siklobarbital va pentobarbital (4) 
IV-ro‘yxatga: 
allobarbital, 
barbital, 
butobarbital, 
fenobarbital, 
metilfenobarbital,
sekbutabarbital va vinilbital(7). 
O‘zbekiston Respublikasida nazoratga olinadigan barbituratlarni ayrim xossalari 
1.Allobarbital 
Kimyoviy-formulasi 
C
10
H
12
N
2
O
3
Kimyoviy nomi: 
5,5-Di– 2 – propenyl – 2,4,6 (1
H
, 
3
H
,5
H
) pyrimidinetrion 
CAS kodi: 52–43–7 
Sinonimlari:
Allobarbital, 
Diallylbarbital, 
Diallylmalonylur, Diallymalum va b.
 
M. m.: 
208.2
 
pKa:
7.8 (25°). 
Tasnifi:
oq kristall kukun 
Tabiati: 
kislotali 
Eruvchanligi:
suvda(1:700) 
etanolda(1:15), 
efirda(1:20) va ishqoriy eritmalarda eriydi. 
 
T
cuyuq
 : 
173°C
 
O‘z.R ro‘yxat: II 
NH
NH
O
O
O
H
H

---

51