O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi sh. S. Shoyimova, M. K. Xoshimova, sh. R. Mirzayeva, M. M. Qo’ziboyeva ta’lim texnologiyalari

A.Karringtonning “PADagogik charxi”ni ta’lim jarayoniga tatbiq etish xususiyatlari. 1956 yilda yaratilgan Benjamin Blumning mashhur o’quv-bilish maqsadlari taksonomiyasi yillar davomida turli xil o’zgarishlarga yuz tutdi. 2015 yili avstraliyalik pedagog Allan Karrington B.Blum taksonomiyasini yanada takomillashtirishga erishdi, ya’ni uni internet ilovalari va o’quvfaoliyati turlari bilan kengaytirdi. Bu esa o’quvjarayoni samaradorligini oshirishda muhim manba bo’lib xizmat qilmoqda.
Amerika ta’lim mutasaddilarining fikricha, “PADagogik charx” (iPad dan olingan) har bir auditoriya devorida mavjud bo’lishi lozim. U o’qituvchiga o’zining pedagogik faoliyatini to’g’ri rejalashtirish va o’quvmaqsadlarini aniq belgilashga yordam beradi. A.Karrington B.Blum taksonomiyasini yangi kategoriyalar, masalan, “yaratish” kategoriyasi bilan to’ldirdi va zamonaviy axborot texnologiyalari bilan mujassamlashtirdi. Bundan tashqari, 21 asr bitiruvchisi uchun zarur sifatlarni o’z ichiga olgan fe’llar va darajalarga talabalar bajarishi mumkin bo’lgan o’quvfaoliyati turlarini ham kiritdi. Bilish va tushunish kategoriyasi uchun sarlavhalash, ro’yxat yoki tezis tuzish, sharhlash, intellekt xaritasini yaratish, rasm chizish, matn bilan ishlash, izlash, belgilash va shu kabi ish turlarini taklif etadi. Q o’llash kategoriyasi uchun videorolik yaratish, 3D modellashtirish, imitatsiya, diagramma tuzish, kundalik tutish, intervyu, rolli o’yinlar,namoyish
etish, topshiriqlarni, turli boshqotirmalarni o’ylab topish, test tuzish, suratga olish, albom yaratish va shu kabilarni taklif etadi. Tahlil qilish kategoriyasi uchun intervyu, so’rov, tahlil qilish, farqlarni ajratish, taqqoslash, solishtirish, reja tuzish, tartibga keltirish, tadqiqot qilish, differensiatsiya qilish, qarshi qo’yish, klassifikatsiya qilish, namoyish etish, toifalash, modellashtirish va shu kabi ish turlarini misol keltiradi.

3.1 - rasm

Baholash kategoriyasi uchun tanlash, muhokama qilish, farqlash,
asoslash, tasdiqlash, tanqidiy fikr bildirish, baholash, taqqoslash, qo’llab-quvvatlash, nashr ettirish, hamkorlik qilish, tarmoq guruhda ishlash, o’z fikrini himoya qilish, qaror qilish, xulosalash va shu kabi ish turlarini taklif etadi. Yaratish kategoriyasi uchun esa o’ylab topish, qayta qurish, o’zgartirish, yaratish, tuzish, kashf qilish, ishlab chiqishni taklif qilish, gipotezani ilgari surish, qayta yaratish, loyihalash, ishlab chiqish, taxmin qilish, noan’anaviy yo’l bilan hal qilish va shu kabi ish turlarini misol keltiradi.

1. 
   Karringtonning “PADagogik charxi”ni (Padagogy Wheel)
   

tayanch material yoki butun bir mexanizm sifatida rejalashtirishdan to amalga oshirishgacha bo’lgan turli bosqichlarda samarali qo’llash mumkin.