O’zbekiston respublikasi sog’liqni saqlash vazirligi sh. S. Shoyimova, M. K. Xoshimova, sh. R. Mirzayeva, M. M. Qo’ziboyeva ta’lim texnologiyalari

O’quv materialini chizmalar va modellar ishorasi asosida o’qitishni jadallashtirish tizimi (V.F.Shatalov)

Viktor Fedorovich Shatalov 1927 yil 1 mayda tug’ilgan. U Rossiya va Ukrainada xizmat ko’rsatgan innovator o’qituvchi, Ukraina pedagogika fanlari akademiyasining faxriy doktori.

Donetsk ochiq universiteti professori V.F.Shatalov o’qitishni jadallashtirish tizimini ishlab chiqdi va amaliyotga tatbiq etib an’anaviy sinf-dars o’qitishusulining ochilmagan qirralarini ko’rsatib berdi.

Bu tizimda:

Ta’lim maqsadlari:
*1 Bilim, ko’nikma va malakalarni shakllantirish.
*1 har qanday individual qobiliyatli bolalarning barchasini o’qitish.
*2 Tezlashgan o’qitish(umumiy o’rta ta’lim hajmini 9 yilda o’qitish).

Prinsiplari:

- ko’p marta takrorlash, majburiy bosqichli nazorat, yirik bloklar bilan o’rganish; faoliyatning dinamik yaxlitligi, tayanch signallar, harakatlarning mo’ljalli asoslari;

• 
  shaxsga yo’naltirilgan yondashuv;
  
• 
  insonparvarlik (barcha bolalar iqtidorli);
  
• 
  o’quv vaziyatlarining tafovutsizligi, tuzatish uchun istiqbollarning ochiqligi, muvaffaqiyatning o’sib borishi;
  
• 
  ta’lim va tarbiyaning uzviyligi.
  

Mazmunning o’ziga xos jihatlari:

*3 O’quv materiali yirik hajmda kiritiladi.
*4 Material bloklar bo’yichajoylashtiriladi.
*5 O’quv materiali tayanch sxema-konspekt ko’rinishida rasmiylashtiriladi.
V.F.Shatalov tizimining asosiy g’oyasi: darsda ta’lim oluvchilarning yalpi faolligini ta’minlaydigan o’quvfaoliyati tizimi yaratiladi. O’quv faoliyatining andazasi asosida tayanch konspektlari (signallari) – o’quv materialining kodlashtirilgan ko’rsatmali chizmalari yotadi.
Tayanch – mo’ljalli harakatlar asosi, bolaning ichki aqliy faoliyatini tashqi ko’rinishida tashkil etish usuli.
Tayanch signal – assotsiativ ramz (belgi, so’z, rasm, chizma, shakl va boshqa) bo’lib, ma’lum fikriy ma’noni bildiradi.