O’zbekiston respublikasi qishloq xo’jaligi vazirligi

Xalqaro ekologiya huquqining prinsiplari
Xalqaro ekologiya huquqining asosiy prinsiplariga BMT ning Nizomida, 1970-yilda qabul qilingan BMT ning tamoyillari haqidagi Deklaratsiyasida, 1975-yilgi Xelsinki sammitining Yakuniy ro’yxati (hujjat)da hamda xalqaro-huquqiy amaliyotdan kelib chiqqan xolda shakllangan prinsiplar kiradi. Xalqaro ekologik prinsiplar xalqaro hamkorlik ishtirokchilarining atrof-muhitni muhofaza qilish va xalqaro huquq obyektlaridan foydalanish borasidagi munosabat qoidalaridir. Xalqaro ekologiya huquqining o‘ziga xos prinsiplari butun bir kodifikatsiyalashgan tarzda emas, ular turli xil ko‘pgina xalqaro-huquqiy hujjatlarda o‘z aksini topgan prinsiplardan iborat bo‘lib, ular tavsiya va majburiy xarakterga ega bo‘ladi.
Umume’tirof etilgan prinsiplar quyidagilardan iborat:
• atrof-muhitga insoniyatning umumiy tashvishi;
• davlat hududidan tashqari atrof-muhit insoniyatning umummilliy boyligi hisoblanishi;
• atrof-muhit va uning tarkibiy qismini o‘rganish va undan foydalanishning erkinligi;
• atrof-muhitdan oqilona foydalanish;
• atrof-muhit va uning tarkibiy qismini o‘rganish va undan foydalanishdagi xalqaro-huquqiy hamkorlikka ko‘maklashish (yordam berish);
• atrof-muhitga ehtiyotkorona yondashish;
• atrof-muhitga zarar yetkazishni oldini olish v.b.
Shuningdek quyidagi prinsiplar ham amalda, bular:
1. Tabiatni muhofaza qilish va uning mutanosibligini saqlash prinsipi – barcha davlatlar atrof-muhitni muhofaza qilishlari hozirgi va kelajak avlodlar faravonligini ko‘zlab ekologik tadbirlarni birgalikda amalga oshirishlari, barcha davlatlar bir-birlari bilan o‘zaro xamkorlik qilishlari zarur.
2. Xalqaro muhofaza qilish bo‘yicha hamkorlik prinsipi – atrof-muhitni muhofaza qilish borasidagi muhim prinsipdan hisoblanib, u ushbu sohadagi davlatlarning shartnomaviy munosabatlaridan kelib chiqadi. Bu prinsip Stokgolm deklaratsiyasida mustahkamlab qo‘yilgan bo‘lib, bu suveren davlatlarning tengligi va har bir davlatning qiziqishlaridan kelib chiqadi.