Ozbekiston respublikasi oliy va

Masalan, 15x—5=25, bu tenglamaning har ikki tomonini 5 soniga
bo'lsak, 3x—1=5 tenglama hosil bo'ladi, bu tenglama oldingi
tenglamaga teng kuchli bo'lgan tenglamadir.
Masalan: 12x — 7=2*+13. 12x — 2x=13+7, lOx =20, x=2.
2-§. Chiziqli tenglamalar
Maktab matematika kursida chiziqli tenglama tushunchasini kiritish
abstrakt-deduktiv usul orqali amalga oshiriladi, chunki bu tenglama
uchun awalo ta’rif beriladi, so'ngra tenglamaning umumiy ko'rinishi
va uni yechish usullari hamda grafigi o'rganiladi.
Ta’rif. Agar tenglamaning chap va o'ng qismlari, nom a’lum
о ‘zgaruvchiga nisbatan chiziqli funksiyalardan iborat bo'lsa, bunday
tenglama chiziqli tenglama deyiladi.
Chiziqli tenglama umumiy holda ax+b=cx+d ko'rinishda ifodala-
nadi. Bunda a, b, c, d — berilgan ma’lum sonlar, x esa noma’lum son.
Bu ko'rinishdagi tenglamalarni yechish quyidagicha amalga oshiriladi:
d
—
* 
ь
ax+b=cx+d. (
1
), ax~cx=d~b, x(a—c)=d~b, x = ------ . 
(
2
)
a —с
1. Agar a^c bo'lsa, (1) tenglama (2) ko'rinishdagi bitta yechimga
ega bo'ladi.
2. Agar a—c= 0. d—b#0 bo'lsa, (1) tenglama 0-x=d—b ko'rinnshni
oladi, bunday tenglama x ning hech bir qiymatida o'rinli bo'lmaydi.
Demak, bu holda tenglama yechimga ega emas.
3. Agar a~c=0 va d—b= 0 bo'lsa, (1) tenglama 0-x=0 ko'rinishni
oladi, bu tenglik x ning barcha qiymatlarida o'rinli, shuning uchun
1$3

---

(1) tenglama cheksiz ko‘p yechimga ega bo'ladi. Boshqacha aytganda,