O‘zbekiston respublikasi oliy va

 
Назорат учун саволлар: 
1. Асосий ва айланма капитал нима? 
2. Инвестиция ва инвестициялашни тушунтириб беринг. 
3. Лойиҳа нима? 
4. Инвестицияни қоплаш нима? 
5. Қийматни дисконтирлаш нима? 

---

587 
 
 
12- МАВЗУ: КОРХОНАЛАР ФАОЛИЯТИНИ ДАВЛАТ ТОМОНИДАН ТАРТИБГА 
СОЛИШ 
 
Дарс мақсади: Корхоналар фаолиятини давлат томонидан тартибга солишнинг 
моҳиятини талабаларга тушунтириб бериш. 
Таянч сўз ва иборалар: Ташқи самара, ижтимоий неъмат, ассиметрик ахборот, 
солиқлар, субсидия, субвенция, трансакцион ҳаражатлар, манфий самара, ижобий самара, 
атроф-муҳитни муҳофаза қилиш, соф ижтимоий неъмат, соф хусусий неъмат, бозор 
ожизлиги. 
Асосий саволлар: 
9. 
Трансакцион ҳаражатлар тушунчаси. 
10. 
Коуз теоремаси. Ижобий ва салбий ташки самарага таъсир қилиш. 
11. 
Ижтимоий неъмат. 
12. 
Бозор иқтисодиѐтини тартибга солишда давлатнинг роли. 
 
1. Трансакцион ҳаражатлар 
Трансакцион ѐки операциялар ҳаражати бу товарлар алмашуви соҳасидаги 
ҳаражатлардир. Ушбу ҳаражат Рональд Коуз томонидан 1930 йилларнинг бошларида 
киритилган. 
Трансакцион ҳаражатлар қуйидаги беш кѝринишда бѝлади: 
6. 
Ахборот қидириш ҳаражати; 
7. 
Музокара олиб бориш ва шартнома тузиш ҳаражати; 
8. 
Ўлчаш ҳаражатлари; 
9. 
Мулк эгаси ҳуқуқини ҳимоя қилиш ва спецификация ҳаражатлари; 
10. 
Оппортунистик ҳаракат ҳаражатлари. 
Ахборот қидириш ҳаражати бозордаги ахборотнинг асимметрик ҳолати билан 
боғлиқ. Харидорларни, сотувчиларни қидириб топиш маълум ҳаражат билан боғлиқ. 
Ахборотларни аниқ ва тѝлиқ бѝлмаслиги ортиқча ҳаражатларга олиб келади, яъни товар 
мувозанат нархидан юқори ѐки паст нархда сотиб олинади.