O‘zbekiston respublikasi oliy va



Download 7,22 Mb.
Pdf ko'rish
bet294/631
Sana23.02.2022
Hajmi7,22 Mb.
#121665
1   ...   290   291   292   293   294   295   296   297   ...   631
Bog'liq
543388c55c7b1

Инфляциянинг таъсири. Инфляция ѐки нархларнинг умумий 
даражасининг ѝсиши жорий ва келажакда олинадиган маблағлар нисбатини 
ѝзгартиради. Шунинг учун ҳам инфляция дражаси лойиҳаларни баҳолашда 
эътиборга олиниши зарур. 
Агар барча товарларга, хизматларга ва ишлаб чиқариш ресурсларига (иш 
ҳақига ҳам) бѝлган нархларнинг даражаси ѝсганда, улар ѝртасидаги нисбат 
ѝзгармаса, бундай ѝзгаришга баланслашган инфляция дейилади. 
Бундай ҳолда, яъни нархларнинг ѝсиш суръати бир хил бѝлганда лойиҳани 
таҳлил қилишда инфляцияни ҳисобга олмаса ҳам бѝлади. Номинал нархлардан, 
номинал фоиз ставкасидан фойдаланиб даромадлар ва харажатларни ҳисоблаб, 
уларни солиштириш мумкин. Фойда ва харажатларни белгиланган 
(солиштирма) нархларда ҳам ҳисоблаш мумкин, лекин бундай ҳолда реал фоиз 
ставкасидан фойдаланиш керак бѝлади. 
Агар ҳар бир товар, хизмат ва ресурс ѝзининг нарх ѝсиш сураътига эга 
бѝлса, инфляция баланслашмаган бѝлади. Баланслашмаган инфляция лойиҳа 
бѝйича ҳисоб-китобларни мураккаблаштириб юборади. 
Номинал фоиз ставкаси – бу жорий пул бирликларида ифодаланган 
жамғармага ѐки ссудага бѝлган даромад нормаси. 
Реал фоиз ставкаси – бу ѝзгармас (яъни, инфляция даражасига кѝра 
ѝзгартирилган) пул бирликларида ифодаланган жамғарма ѐки ссудага бѝлган 
даромад нормаси.
Фараз қилайлик, i – номинал, Е – реал фоиз ставкаси бѝлсин. п – 
инфляция даражаси суръати, яъни 


440 
,
0
0
1
P
P
P



бу ерда Р
0
– жорий нарх даражаси; 
Р
1
– маълум вақт ѝтгандан кейинги (бир йилдан кейинги) нарх 
даражаси; 
Фараз қилайлик, қандайдир жорий қиймат М
0
берилган бѝлиб, у бир 
йилдан кейин М
1
бѝлсин. У ҳолда М
1
= М
0
∙ (1+i)

Пулнинг сотиб олиш кучини аниқлаймиз. Бу ерда 
0
0
Р
М
ҳозирги сотиб олиш 
кучи; 
1
1
Р
М
- келажакда сотиб олиш кучи. 
У ҳолда
).
1
(
)
1
(
)
1
(
0
0
0
0
1
1










P
M
P
i
M
P
M
Бундан реал фоиз ставкаси 

қуйидагига тенг. 
,
1
1
1
0
0
0
0
1
1







i
P
M
P
M
P
M
яъни, 













1
,
1
)
1
(
)
1
(
i
ѐки
i
Инфляция даражаси (суръати) кичик бѝлганда реал фоиз ставкаси 
қуйидагича ҳисобланиши мумкин: 
.




i
Умуман олганда, фирмаларнинг талаби моддий капитал неъматга (ускуна, 
техноогик линия) эмас, балки вақтинча бѝш бѝлган пул маблағигадир. Ушбу 
пул маблағини моддий капиталга сарфлаб, улардан фойдаланиш натижасида 
келажакда оладиган фойданинг бир қисмини пул эгасига қайтариш керак 
бѝлади. Шунинг учун ҳам инвестицияга талаб, бу пул жамғармасига бѝлган 
талаб, фоиз тѝлови эса қарзга олинган пулнинг нархидир. 
Мисол. Номинал ставка i = 60%; 

-реал ставка; 

- инфляция давражаси; 

=90%. 
Формулага кѝра қуйидагини ѐзамиз: 
6
,
0
1
)
9
,
0
1
(
)
1
(






ѐки реал фоиз ставкаси 

= 15,8 %. 

Download 7,22 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   290   291   292   293   294   295   296   297   ...   631




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish