O‘zbekiston respublikasi oliy va

Ссуда фоизи капитал эгасига унинг капиталидан маълум муддат 
оралиғида фойдаланганлиги учун тѝланадиган нархдир. 
Капиталдан фойдаланишни таҳлил қилганда бугун сарфланган маблағни 
келажакда сарфланадиган маблағ билан таққослаш ѐки бугун олинадиган 
даромад билан келажакда олинадиган даромадни таққослаш муҳим аҳамиятга 
эгадир. Бу ерда вақт омилини эътиборга олиш керак бѝлади. Бугунги 
сарфланган бир сѝм бир йилдан кейин сарфланадиган бир сѝмга тенг эмас. 

---

431 
Буларни бир-бирига тенглаштириш учун, аввал уларни бир вақтга келтириш 
зарур бѝлади. Турли хил йиллардаги харажатларни ѐки даромадларни бир йилга 
келтиришда дисконт кѝпайтирувчисидан фойдаланилади. 
Харажат ва даромадларни бир хил бошланғич вақтга келтириш ҳисоб-
китобларига дисконтирлаш дейилади. Бундай ҳисоб-китоблар инвестиция 
лойиҳаларини баҳолашда кенг қѝлланилади. Инвестицияларни таҳлил қилганда 
йиллар давомида бѝладиган харажатлар билан лойиҳадан олинадиган 
даромадларни 
солиштиришга 
тѝғри 
келади. 
Келажакда 
олинадиган 
даромаднинг нафи бугунги кунда олинадиган даромад нафидан кичик бѝлади. 
Нима учун деганда, жорий даромадга (яъни, бугунги кундаги даромадга) 
келажакда фоиз бѝйича қѝшимча даромад олиш мумкин. 
Лойиҳаларни таҳлил қилишда лойиҳа қийматини аниқлаш учун бугунги 
кунда қѝйилган капитал маблағлар билан лойиҳа амалга оширилгандан кейин 
олинадиган даромадларни солиштириш зарур бѝлади. Бунинг учун жорий
харажатни ва келажакда олинадиган даромадни ҳисоб-китоб қилиш керак. 
Лойиҳа деганда, маълум мақсадга эришиш учун қилинадиган ресурслар 
инвестицияси тушунилади. 
Инвестиция даромад олиш учун қѝйиладиган капитал маблағ. 
Инвестициялаш бу капитални яратиш ѐки капитал захирасини тѝлдириш 
жараѐнидир. Инвестициялаш деганда, ялпи ва соф инвестициялаш тушунилади.